Zaburzone wchłanianie – jak się objawia?

Zaburzenie wchłaniania (określane także jako zespół złego wchłaniania) występuje, gdy organizm nie przyswaja prawidłowo substancji odżywczych dostarczanych mu wraz z pożywieniem. Sprawdź, co utrudnia wchłanianie i jak można sobie pomóc.

Wchłanianie składników odżywczych jest niezbędne do naszego przetrwania. Bez odpowiednich substancji nasze komórki nie będą miały energii. Nieodpowiednie wchłanianie następuje, gdy pojawiają się zaburzenia asymilacji pokarmu z jelit. Powoduje to problemy w odżywianiu komórek, a te ulegają przyśpieszonej degradacji.

Pokarm dostarcza nam składników odżywczych, a kosmki jelitowe je wchłaniają. Natomiast niezdrowa dieta i zwiększanie się ilości toksyn mogą doprowadzać do uszkodzenia kosmków jelitowych i obniżenia procesu wchłaniania. Negatywny wpływ na zespół złego wchłaniania ma nie tylko dieta, lecz także patogeny, które zaczynają się rozmnażać w przewodzie pokarmowym (bakterie, drożdżaki, pasożyty i wirusy).

Obejrzyj webinar: Pasożyty – diagnostyka i eliminacja

Przez nieodpowiednie dostarczenie składników niezbędnych do przetrwania możemy odczuwać takie dolegliwości, jak: zmęczenie, stany depresyjne, skłonność do siniaków, problemy z wypróżnianiem, zmiany skórne, sucha skóra, niewytłumaczalna utrata wagi.

Rozpoznanie

Zwykle rozpoznanie następuje dość późno, dopiero gdy już występują liczne niedobory i obserwujemy ich ewidentne skutki w postaci rozwijających się chorób. Dlatego tak ważne jest zapobieganie we wczesnym stadium. Gdy wyczerpują się zapasy witamin i minerałów, organizm jest tak słaby, że trudno mu funkcjonować poprawnie oraz bronić się przed atakiem patogenów.

Rozpoznanie problemu jest możliwe na podstawie wyników badań laboratoryjnych, takich jak:

• morfologia,
• badanie ogólne moczu,
• ocena funkcjonowania przewodu pokarmowego,
• badanie kału,
• ocena poszczególnych składników (np. poziomu żelaza, magnezu, witaminy D3, B12, kwasu foliowego itp.).

Wykonuje się również szereg badań specjalistycznych, które mają za zadanie wykluczyć lub wykryć współistniejące schorzenia, np. celiakię, SIBO.

Zaburzone wchłanianie – objawy

Najczęstsze objawy problemów z wchłanianiem to:

• nudności,
• pękające kąciki ust,
• zmęczenie, wręcz wyczerpanie, senność,
• wypadanie włosów,
• blada skóra,
• łatwe powstawanie siniaków,
• mrowienie w palcach rąk lub nóg,
• drętwienie i uczucie pieczenie w nogach i stopach.

Najbardziej narażone na występowanie zespołu złego wchłaniania są osoby:

• borykające się z objawami ze strony przewodu pokarmowego (wzdęcia, zgaga, ból brzucha, bulgotanie),
• ze zdiagnozowaną chorobą przewodu pokarmowego,
• starsze, ponieważ aktywność enzymów trawiennych spada wraz z wiekiem,
• mające niedobór kwasu żołądkowego, np. w przebiegu wieloletniego stosowania inhibitorów pompy protonowej lub autoimmunologicznego zanikowego zapalenia żołądka,
• z chorobami wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego (także osoby, u których wcześniej usunięto pęcherzyk żółciowy).

Do czego prowadzi zaburzone wchłanianie?

Nieprawidłowe wchłanianie może prowadzić do wystąpienia takich problemów, jak:

• osteoporoza,
• niedobór minerałów i witamin – żelaza, witaminy B6 i kwasu foliowego (są wchłaniane w początkowym odcinku jelita cienkiego), witaminy B12, cynku, miedzi, witamin D i E.
• niska odporność,
• niedożywienie, szybki spadek masy ciała, niska masa ciała pomimo zwiększania kaloryczności diety,
• anemia,
• rozwój innych poważniejszych chorób.

Co robić?

Postępowanie w tym przypadku jest złożone. Zależy ono od występującej choroby podstawowej, jak i od intensywności objawów, wieku osoby chorej, historii przebytych chorób i ich leczenia oraz wielu innych czynników. Głównie skupiamy się na uzupełnieniu niedoborów poprzez wprowadzenie odpowiedniego sposobu żywienia oraz uzupełniającej suplementacji. W tym przypadku suplementacja jest konieczna. Bez niej cel często nie jest możliwy do osiągnięcia.

Problem z wchłanianiem mogą pogłębiać błędy dietetyczne polegające na niewłaściwym łączeniu pokarmów, jedzeniu w pośpiechu, niewystarczającym przeżuwaniu, jedzeniu za dużych porcji. Sytuację pogarsza nadmierne picie płynów podczas spożywania posiłku. Wszystkie wspomniane czynniki wpływają na to, że pożywienie nie trawi się odpowiednio. W efekcie przyczynia się to do wytwarzania substancji niewłaściwych (toksycznych), tzw. produktów ubocznych. Prowadzi to do podrażnienia ściany jelit, powstawania przepuszczalności tych ścian, pojawienia się stanów zapalnych. Niestrawione cząsteczki pokarmu podlegają fermentacji, która sprzyja przerostowi grzybów oraz rozmnażaniu się bakterii i pasożytów. W efekcie dochodzi do rozwoju patologii w całym układzie pokarmowym, co z czasem może doprowadzić do rozwoju chorób.

Jeżeli obserwujemy u siebie częste wzdęcia, nieprzyjemne gazy, bóle brzucha, odbijanie się lub zgagę, to zdecydowanie powinniśmy zacząć działać w kierunku przywracania równowagi.

Dobór produktów powinien być indywidualnie określany. Dlatego warto prowadzić listę rzeczy, po których zauważamy nasilenie objawów (pomocny w tym będzie dzienniczek żywieniowy, możesz go prowadzić w aplikacji Pogotowie dietetyczne). Zmiana żywienia jest konieczna, aby polepszyć wchłanianie. W tym przypadku eliminacja glutenu z diety ma zasadnicze znaczenie.

Dowiedz się więcej o glutenie

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się