Wzmacnianie odporności: Jak dbać o jelita?

Jelita to nasz najważniejszy układ immunologiczny – pewnie już nie raz spotkałeś się z tym stwierdzeniem. W jelicie dochodzi do najbliższego kontaktu z tym, co zjadamy i z czym stykamy się w środowisku. Pielęgnowanie naszych bakterii jelitowych po to, by wytwarzały substancje potrzebne organizmowi, jest jedną z najważniejszych rzeczy, jaką możemy zrobić dla naszego zdrowia. Sprawdź, jak dbać o jelita.

Dzięki jelitom przyswajamy nie tylko podstawowe składniki, takie jak białka, węglowodany i tłuszcze, lecz także witaminy, makroelementy oraz mikroelementy niezbędne do utrzymywania naszej odporności.

Co negatywnie wpływa na jelita?

Negatywny wpływ na jelita mają:

• Antybiotyki – zakłócają procesy metaboliczne mikroorganizmów.
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne – w większości można je kupić bez recepty. Ich zadaniem jest działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Można je stosować w przebiegu przeziębienia, jak i w leczeniu przeciwbólowym po kontuzji.
• Leki typu IPP (zmniejszające zakwaszenie żołądka) w połączeniu z NLPZ (lekami przeciwzapalnymi, przeciwbólowymi) – może to spowodować owrzodzenia i uszkodzenia śluzówki jelita cienkiego.
• Niedobory enzymów – prowadzi to do gromadzenia się niestrawionego jedzenia, które zalega w jelicie, fermentuje.
• Pasożyty – organizm człowieka jest żywicielem dla ponad pięćdziesięciu różnych pasożytów.
• Wirusy i bakterie – niektóre potrafią przetrwać w organizmie przez dłuższy czas, wytwarzając toksyczne substancje.
• Alkohol i używki – niszczą kosmki jelitowe i korzystną florę jelitową.
• Stres – pod jego wpływem obumierają dobre kultury bakterii, przez co zwiększa się podatność na zasiedlenie przez te „złe”.
• Substancje toksyczne w żywności.

Musimy pamiętać, że stosowanie powyżej wymienionych leków w niektórych przypadkach jest konieczne. Natomiast czas ich stosowania powinien być jak najkrótszy. Później należy wdrożyć działania profilaktyczne przywracające równowagę. Przyjmowanie probiotyków przez siedem dni po zakończeniu antybiotykoterapii często jest niewystarczające.

Jak dbać o jelita i tym samym wzmocnić odporność?

Najważniejsze jest odpowiednie żywienie (sprawdź artykuł Wzmacnianie odporności: dieta). Natomiast nawet najskuteczniejszy sposób żywienia musi być połączony z odpowiednim dbaniem o jelita. Jeżeli są one pokryte tzw. filmem złych bakterii i grzybów, to w przewodzie pokarmowym rozrastają się patogeny, zaczynają słabiej działać enzymy trawienne, a kosmki jelitowe nie będą mogły odpowiednio wchłaniać substancji odżywczych. Jelita są osłabione pod ciągłym atakiem szkodliwych substancji, a tym samym podupada system immunologiczny.

Obejrzyj film: Jelita – tam zaczyna się Twoje zdrowie

Co robić, by temu zapobiec?

• Po pierwsze sprawdź kondycję jelit i układu pokarmowego (mikroflora, zonulina, resztki pokarmowe w kale). Należy też skontrolować występowanie patogenów (pasożytów, grzybów itp.).
• Dbaj o regularne wypróżnienie, obserwuj, co zostawiasz w toalecie, zwróć uwagę, czy w kale pojawiają się resztki niestrawionego jedzenia.
• Zadbaj o odpowiednie zakwaszenie żołądka przed zjedzeniem produktów białkowych (woda z octem jabłkowym, woda z cytryną, gorzkie zioła).
• Wprowadź na kilka tygodni dietę rozdzielną – w jednym posiłku nie łącz kasz, skrobi z mięsem lub rybą. 
• Wystrzegaj się jedzenia mięsa po godzinie 18.00. Pozwól układowi pokarmowemu odpocząć. 
• Pamiętaj o złotej zasadzie: im bliżej snu, tym posiłki powinny być mniejsze.
• Jedz powoli. Według różnych źródeł potrzeba nawet do 15 minut, by nasz organizm zrozumiał, że już nie jesteśmy głodni. Dlatego jedząc wolniej, jesteśmy w stanie zorientować się, w którym momencie najedliśmy się do syta. Warto także dokładnie przeżuwać pokarm, co ułatwi trawienie. Spróbuj jeść w ciszy i spokoju, dzięki czemu bardziej skupisz się na posiłku. Wycisz na ten czas telefon, wyłącz telewizor czy radio – w stu procentach poświęć swoją uwagę temu, co znajduje się na talerzu. Nie rozpraszaj się zbędnymi bodźcami z zewnątrz, skup się tylko na posiłku. Unikaj jedzenia w ruchu lub na stojąco. Zapomnij o jedzeniu w biegu. Chociaż tempo naszego życia jest coraz szybsze – zawsze spróbuj wygospodarować chociaż 15–20 minut na spokojnie jedzenie posiłku przy stole.

Kolejne zmiany w diecie:

• Wprowadź do diety olej kokosowy. Zawiera niezbędne dla jelit kwasy tłuszczowe, które je odżywiają i poprawiają ich funkcjonowanie. Traktuj olej koksowy jako dodatek, a nie jedyne źródło tłuszczów!
• Warto wspomóc uszczelnianie jelita poprzez usunięcie z diety glutenu, lektyn.
• Unikaj warzyw psiankowatych! Zawarte w nich glikoalkoloidy mogą nasilać rozszczelnienie jelita. Asortyment warzyw mamy bogaty, więc warto, aby w naszym codziennym jadłospisie nie występowały tylko pomidory i warzywa jedzone na zmianę. 
• Pamiętaj o błonniku. Błonnik, wędrując przez jelita, działa jak szczotka, która wymiata toksyny oraz produkty przemiany materii. W ten sposób oczyszcza nasz organizm. Lepsza perystaltyka to sprawniejsze trawienie i lepsza odporność. Jeżeli pojawią się zaparcia, to toksyny mogą zwrotnie wchłaniać się do organizmu, co jest bardzo niebezpieczne. Wtedy łatwiej powstają stany zapalne jelit, zwiększa się przepuszczalność ich śluzówki, co wpływa na powstawanie chorób i spowalnia proces zdrowienia. Jednak należy indywidualnie dopasować rodzaj produktu oraz dbać o odpowiednie nawodnienie. 
• Sięgaj po produkty fermentowane – regulują perystaltykę jelit, poprawiają zakwaszenie żołądka, przez co wspomagają trawienie. Wybieraj produkty naturalne. Zachęcam do samodzielnego przygotowywania w domu jogurtów, np. kokosowego. Fermentować można wiele warzyw, a nawet owoców (np. marchew, buraki, cytryny), a nie tylko ogórki czy kapustę.

Jak dbać o jelita – co jeszcze jest ważne?

Niezbędne jest odpowiednie nawodnienie. Powinniśmy pić około 30 ml wody na 1 kg masy ciała – bardzo prosty wskaźnik do obliczenia. Jeżeli masz kłopot z wprowadzeniem tego nawyku, sięgnij po aplikację Pogotowie Dietetyczne, która pomoże ci go wypracować.

Obejrzyj film: Odporność zaczyna się w jelitach

Czy można pić w trakcie posiłku? Po napoje powinniśmy sięgać godzinę przed posiłkiem lub godzinę po jedzeniu. W trakcie jedzenia, jeżeli już koniecznie musimy się napić, to tylko w minimalnej ilości. 

Czasem trzeba rozważyć też wprowadzenie suplementacji wspomagającej. Tu pomocne będą probiotyki, prebiotyki, enzymy, kwas kaprylowy czy kwas masłowy. Idealnym, naturalnym środkiem skutecznym w przypadku schorzeń układu pokarmowego jest papaja. Dzięki zawartości enzymów polepsza procesy trawienne, co dotyczy zwłaszcza pożywienia o dużej zawartości białka.

Duży wpływ na funkcjonowanie jelit ma aktywność fizyczna i sport (przeczytaj artykuł na ten temat).

To może cię zainteresować:

• Webinar: Wzmocnij odporność organizmu
• Film: Jelita – candida, nieszczelne, nadwrażliwe
• Neurodegeneracja mózgu – jaki wpływ mają na nią jelita?
• Zespół jelita drażliwego
• Choroba Leśniowskiego-Crohna a dieta
• 5 produktów, które wspomagają pracę jelit

Prawa autorskie – zapoznaj się!