Refluks – co może pomóc?

Choroba refluksowa to zespół dolegliwości wywołanych zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Wraz z połkniętym wcześniej pokarmem do przełyku wracają także wytwarzany w żołądku kwas solny i enzymy trawienne. Powoduje to szereg objawów, w tym często pieczenie, czyli tzw. zgagę. Sprawdź, jak sobie pomóc, kiedy doskwiera nam refluks.

Objawy

Najczęstsze objawy choroby refluksowej to:

• zgaga,
• kwaśne odbijanie,
• puste odbijanie,
• uczucie goryczy w ustach,
• pieczenie za mostkiem,
• uczucie ucisku w nadbrzuszu,
• ból górnej części brzucha.

Mogą pojawić się również nietypowe objawy, np. ból w klatce piersiowej, uczucie „kluski” w gardle czy uporczywy kaszel (który nie jest związany z przeziębieniem).

Przyczyny

Najczęściej przyczyną problemu jest nieprawidłowo działający dolny zwieracz przełyku. Jest to mięsień naszej naturalnej bariery antyrefluksowej. Jego prawidłowe funkcjonowanie chroni nas przed cofaniem treści z żołądka do przełyku. Jeśli mięsień nie pracuje prawidłowo, tzn. skraca się jego długość albo zmniejsza się w nim napięcie, to dochodzi do cofania się treści z żołądka do przełyku, czyli refluksu. Są pewne produkty, które mogą obniżać napięcie dolnego zwieracza przełyku. Wśród nich możemy wymienić m.in. kawę, tłuszcz czy alkohol.

Istnieją też inne przyczyny refluksu, np. przejściowe spontaniczne relaksacje dolnego zwieracza przełyku, które u osób zdrowych są zjawiskiem fizjologicznym, umożliwiającym odbijanie się gazów z żołądka. Jeżeli jednak występują one często i trwają dłużej, to wtedy stają się podłożem do wystąpienia problemu.

Kolejną przyczyną choroby refluksowej może być opóźnione opróżnianie żołądkowe. Wpływa to na nieprawidłowe funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku, czy też zaburzenia w pracy przełyku, które mogą się pojawiać np. na skutek wieku.

Refluks a dieta

Jaka dieta będzie odpowiednia?

• Dieta z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie żołądkowe. Robimy to po to, aby kwas wchodzący w skład soku żołądkowego nie był wytwarzany w nadmiarze. Dieta nie hamuje tego działania, ale znacznie je zmniejsza. Dzięki temu ograniczamy dostawanie się kwasu do przełyku. To znacząco wpływa na zmniejszenie objawów i jest pomocne w dalszym postępowaniu leczniczym. Dlatego ograniczamy cytrusy czy tłuste, ciężkostrawne potrawy mięsne.
• Kolejnym krokiem dietetycznym jest utrzymywanie diety alkalicznej. Oznacza to, że ograniczamy wszystkie produkty, które są kwaśne (w smaku). Listę produktów komponujemy za pomocą współczynnika pH, co pomaga nam określić, czy dane produkty są kwaśne, neutralne czy zasadowe. Przykładem bezpiecznego produktu będzie brokuł.
• U osób, u których występują bardzo sile objawy, stosujemy dietę papkowatą. Wprowadzamy ją również u tych, którzy są w trakcie odstawiania leków, gdzie często następuje nasilenie objawów. Oznacza to, że miksujemy klasyczny posiłek tak, aby miał konsystencję lekko płynną. Można jeść np. zupy krem, purée. W ten sposób odciążamy przewód pokarmowy, który ma czas na regenerację. Najczęściej stosuje się taką dietę przez 2–3 dni.
• Innym rozwiązaniem jest wprowadzenie diety pobudzającej wydzielanie żołądkowe. Najczęściej stosuje się ją u osób, u których minęły już najsilniejsze objawy i/lub które chcą zrezygnować z leków. Takie podejście sprawdzi się też u osób, które przebyły zapalenie żołądka i u których wydzielanie żołądkowe jest za małe, przez co pokarm zalega w żołądku i dochodzi do przelewania przez przełyk. Aby poprawić sytuację, wprowadza się zioła, np. rumianek, który dodatkowo zawiera azuleny łagodzące stany zapalne. Podobne działanie będzie miał rosół czy galaretki.

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

O czym jeszcze warto pamiętać?

Porady dla osób borykających się z refluksem:

• Przełyk i żołądek źle reagują na gorące i zimne posiłki – mogą rozregulować pracę żołądka. Narządy te muszą „zamortyzować” uraz cieplny i obniżyć temperaturę posiłku, żeby mógł on przejść do innych części przewodu pokarmowego – to ciężka praca. Podobnie jest z produktami zimnymi.  
• Na pusty żołądek nie jedz potraw słodkich, ostrych ani tłustych – podrażniają śluzówkę żołądka.
• W danym dniu stosuj prostą dietę z ograniczoną ilością różnorodnych produktów. Im więcej różnych składników wymieszasz w ciągu doby, tym trudniej będzie ci wyłapać, po czym źle się czujesz, i tym więcej do obrabiania będzie miał twój przewód pokarmowy.
• Zadbaj o to, aby nie dopadał cię wilczy głód. Pomocne będzie regularne spożywanie posiłków. Poprawi to funkcjonowanie całego przewodu pokarmowego, będzie on spokojniejszy i lżejszy.
• Nie jedz, gdy jesteś zmęczony lub podenerwowany. Stres jest przyczyną wzdęć, zaparć, nadkwaśności żołądka, skurczów jelit.
• Obróbka termiczna, jaką powinieneś stosować, to: parowane, duszenie, ewentualnie pieczenie w żaroodpornym naczyniu pod przykryciem, z odrobiną wody. Smażenie jest zabronione!
• Prawidłowe nawodnienie to jeden z kluczowych elementów wsparcia układu trawiennego. Elektrolity są kluczowym czynnikiem wchodzącym w skład soków trawiennych i błony śluzowej w przewodzie pokarmowym. Pomiędzy posiłkami należy pić tylko wodę (pamiętaj o wypijaniu przynajmniej 1,5 l dziennie). Picie w trakcie jedzenia może zaburzać proces trawienia. Unikaj sięgania po napoje gazowane przy tłustych i obfitych potrawach. Takie połączenie może powodować zgagę i wzdęcia.
• Przypilnuj, aby posiłek zjedzony przed snem nie był największy i najbardziej obfity w porównaniu z wcześniejszymi. Może być największy ilościowo, ale nie energetycznie. Idealnie sprawdzają się tu połączenia warzyw z mięsem i/lub rybami. W godzinach wieczornych lepiej pominąć słodkości. 

Sprawdź: Co jeść na kolację?

Jak jeść, aby uniknąć refluksu?

• Przed każdym posiłkiem poświęć chwilę na wyciszenie, wystarczy nawet 5 minut. Zamknij oczy, skup swoją uwagę na oddychaniu. Weź powolny, głęboki wdech. Następnie wstrzymaj oddech na 2–3 sekundy. Wypuszczaj powietrze powoli, dłużej niż trwało wdychanie, około 7–8 sekund. Takie działanie pomoże ci przygotować (uspokoić) układ trawienny na nadchodzący posiłek.
• Jedz uważnie. Skup się na spożywanych posiłkach. Kiedy jesz, to jedz. Telefon, telewizja, gazeta, tablet itp. rozpraszają uwagę i utrudniają trawienie posiłków. Przy jedzeniu skup się tylko na tej czynności. Świetnie na trawienie wpływa spożywanie posiłków na świeżym powietrzu, w estetycznym otoczeniu, a nawet z widokiem na zieleń z otwartego okna. Ma to pozytywny wpływ na układ trawienny.
• Dbaj, by posiłek przebiegał bez pośpiechu oraz by nie zakłócały go inne czynności. Nie połykaj niepogryzionych kawałków ani dużych kęsów. Dzięki temu zapobiegniesz długiemu zaleganiu pokarmu w żołądku, niestrawności i zgadze.
• Dokładnie i długo przeżuwaj pokarm. Bierz małe kęsy. Zapewni to lepsze działanie enzymów trawiennych i ułatwi organizmowi wykorzystanie składników odżywczych zawartych w pożywieniu. Prawidłowo jeden kęs powinniśmy przeżuwać około 30 razy (minimum 20 razy). Nie musisz zawsze tego liczyć. Rób tak np. przez 2 dni. Sprawdź, ile czasu zajmuje ci spożywanie posiłków, kiedy prawidłowo przeżuwasz. Powtarzaj to w następnych dniach, aż wejdzie ci to w nawyk. Kiedy tak robisz, jesz wolniej. Po posiłku odpocznij chwilę, aby organizm spokojnie zaczął trawić.
• Unikaj chaosu na talerzu. Najczęściej na przyjęciu nasze oczy zjadłyby wszystko, co widzą. Sięgamy więc po tłuste mięso, zaraz po tym po ciastko, do tego dokładamy galaretkę i na koniec jeszcze kawę lub jakiś alkohol. Takie połączenie zaostrza objawy refluksu, dlatego unikaj takich mieszanek. Zrób przerwę pomiędzy słodkimi a wytrawnymi daniami. Napoje też powinny się pojawić kilkanaście minut od zakończenia posiłku.  
• Często dolegliwości się nasilają, gdy ułożymy się na wznak, zwłaszcza po obfitym posiłku. Dlatego unikaj takich pozycji.

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!