Plamy wątrobowe – przyczyny, objawy i metody zapobiegania

Plamy wątrobowe, zwane także plamami starczymi lub soczewicowatymi (solar lentigo), to ciemne przebarwienia skóry, które pojawiają się głównie u osób po 40. roku życia. Choć ich nazwa może sugerować związek z chorobami wątroby, tak naprawdę są one wynikiem działania promieniowania ultrafioletowego (UV) i procesów starzenia się skóry. W artykule omówimy, jak rozpoznać plamy wątrobowe, co je powoduje oraz jak można im zapobiegać i leczyć.

Jak rozpoznać plamy wątrobowe?

Plamy wątrobowe pojawiają się zazwyczaj w miejscach narażonych na działanie słońca, takich jak:

• twarz
• dłonie
• ramiona
• dekolt

Są to płaskie, owalne plamy o różnej wielkości, od kilku milimetrów do nawet kilku centymetrów. Ich kolor może wahać się od jasnobrązowego po ciemnobrązowy. Choć plamy te są nieszkodliwe, dla wielu osób mogą stanowić problem estetyczny.

Przyczyny powstawania plam wątrobowych

Główną przyczyną plam wątrobowych jest długotrwałe narażenie skóry na promieniowanie UV, co prowadzi do nadprodukcji melaniny – barwnika odpowiedzialnego za kolor skóry. Z wiekiem mechanizmy ochronne skóry słabną, co sprzyja powstawaniu przebarwień.

Inne czynniki ryzyka obejmują:

• jasna karnacja – osoby o jaśniejszej skórze są bardziej podatne na uszkodzenia słoneczne i powstawanie plam.
• ekspozycja na słońce – regularne opalanie bez ochrony przeciwsłonecznej zwiększa ryzyko plam.
• starzenie się skóry – procesy starzenia powodują zmniejszenie zdolności regeneracyjnych skóry, co sprzyja kumulacji uszkodzeń słonecznych.

Jak zapobiegać plamom wątrobowym?

Zapobieganie powstawaniu plam wątrobowych jest możliwe poprzez odpowiednią ochronę skóry przed słońcem. Oto kilka prostych kroków, które mogą pomóc:

• używanie kremów z filtrem SPF – zaleca się stosowanie kremów z filtrem o szerokim spektrum działania i SPF co najmniej 30. Krem należy nakładać na odkryte części ciała codziennie, nawet w pochmurne dni.
• noszenie odzieży ochronnej – kapelusze z szerokim rondem, okulary przeciwsłoneczne oraz odzież o długich rękawach mogą ograniczyć bezpośredni kontakt skóry z promieniami UV.
• unikanie słońca w godzinach szczytu – promieniowanie UV jest najsilniejsze w godzinach 10:00–16:00, dlatego warto w tym czasie ograniczyć przebywanie na słońcu.

Metody leczenia plam wątrobowych

Choć plamy wątrobowe nie wymagają leczenia z medycznego punktu widzenia, wiele osób decyduje się na ich usunięcie z powodów estetycznych. Dostępne metody obejmują:

• kremy wybielające – zawierające hydrochinon, kwas kojowy lub retinoidy, mogą pomóc w rozjaśnieniu przebarwień.
• zabiegi laserowe – usuwają nadmiar melaniny z wybranych obszarów skóry, co prowadzi do rozjaśnienia plam.
• krioterapia – zamrażanie plam ciekłym azotem, co prowadzi do złuszczenia naskórka i redukcji przebarwień.
• peelingi chemiczne – kwasy chemiczne stosowane na skórę powodują złuszczenie naskórka i poprawę kolorytu skóry.

Każda z tych metod ma swoje wady i zalety, a dobór odpowiedniego zabiegu warto skonsultować z dermatologiem.

Naturalne sposoby na plamy wątrobowe

Oprócz metod medycznych, istnieją również naturalne sposoby na zmniejszenie widoczności plam wątrobowych. Warto jednak pamiętać, że ich skuteczność może być ograniczona, a efekty nie zawsze są szybkie.

1. sok z cytryny – zawiera naturalne kwasy, które mogą delikatnie rozjaśniać przebarwienia.
2. aloes – żel aloesowy działa regenerująco na skórę i może pomóc w redukcji plam.
3. olej rycynowy – regularne stosowanie oleju na plamy może wspomagać ich stopniowe rozjaśnianie.

Kiedy udać się do lekarza?

Plamy wątrobowe są zazwyczaj nieszkodliwe, jednak jeśli zauważysz:

• szybki wzrost plamy
• zmianę koloru
• nieregularne krawędzie
• swędzenie lub krwawienie, warto udać się do dermatologa. W takich przypadkach konieczne jest wykluczenie poważniejszych schorzeń, takich jak czerniak.

Podsumowanie

Plamy wątrobowe to powszechny problem, który dotyczy głównie osób starszych. Choć są one nieszkodliwe, mogą powodować dyskomfort estetyczny. Na szczęście istnieją skuteczne metody zapobiegania i leczenia tych przebarwień. Ochrona przed słońcem, stosowanie kremów z filtrem oraz odpowiednia pielęgnacja skóry to klucz do zdrowej i wolnej od plam skóry.

Źródła:

1. Cleveland Clinic, Liver Spots: Causes, Symptoms, and Treatments. „Cleveland Clinic”. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21723-liver-spots
2. Mayo Clinic, Age spots (liver spots): Symptoms & Causes. „Mayo Clinic”. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/age-spots/symptoms-causes/syc-20355859
3. ScienceDirect, Liver Spot. „ScienceDirect”. https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/liver-spot
4. Harvard Health, Age spots (solar lentigo, liver spots). „Harvard Health Publishing”. https://www.health.harvard.edu/a_to_z/age-spots-solar-lentigo-liver-spots-a-to-z
5. Medical News Today, Everything you need to know about liver spots. „Medical News Today”. https://www.medicalnewstoday.com/articles/323287

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Prawa autorskie – zapoznaj się!