Opryszczka – jak się jej pozbyć?

Zakażenie wirusem opryszczki HSV (herpes simplex virus) towarzyszy ludziom od tysięcy lat. Opisywane jest w starożytnej literaturze. Najczęściej występującą postacią kliniczną zakażenia HSV jest opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i skóry okolicy okołowargowej (usta, wewnątrz jamy ustnej, okolice nosa) wywoływana głównie przez wirus HSV-1. Za zakażenia poniżej pasa odpowiada najczęściej HSV-2. Jest to wirus atakujący narządy intymne, ale również mogący spowodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Statystyki podają, że co trzeci Polak powyżej 15. roku życia ma objawy tej jednostki chorobowej, która często nawraca. Nawroty jawne choroby (w postaci bąbli) rejestruje się u około 15–40% społeczeństwa. W Polsce przeciwciała swoiste dla HSV-1 ma około 90% populacji.

Wielu ludzi przez długi czas jest nosicielami bezobjawowymi, a u niektórych następują nawroty jawnej choroby (opryszczki). U jednych nawroty są częste, u innych rzadkie. Można wymienić kilka czynników indukujących schorzenie, natomiast nie jest jasne, dlaczego u niektórych są one aktywatorami, a u innych nie.

Najprawdopodobniej czynnikami aktywującymi chorobę są:

• stres,
• fizyczne przemęczenie,
• przeziębienie, infekcja,
• urazy w okolicy ust, np. zabiegi medycyny estetycznej (powiększanie ust, makijaż permanentny, zabiegi laserowe),
• menstruacja,
• leki immunosupresyjne.

Na początku wystąpienia jawnej opryszczki dochodzi do uczucia mrowienia, pieczenia i swędzenia w miejscu, gdzie utworzy się bąbel. Szybkie wdrożenie leczenia skróci czas trwania choroby.

W kolejnych etapach pojawiają się bolesne pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą. Następnie pokrywy pęcherzyków pękają i powstają nadżerki pokrywające się strupem. Proces gojenia trwa od kilku dni do kilku tygodni.

Opryszczka – leczenie

Lekami najczęściej wykorzystywanymi w leczeniu opryszczki są te, które mają w składzie substancję czynną acyklowir. Na rynku jest sporo takich środków. Wiele z nich jest lekami OTC, czyli możliwymi do zakupu bez recepty.

Acyklowir jest skuteczny w hamowaniu replikacji (namnażania się) HSV-1. Łagodzi ból i przyspiesza gojenie się zmian chorobowych. Odpowiednio wcześnie podany może zapobiec pojawieniu się widocznych objawów skórnych.

Skuteczność acyklowiru w leczeniu jest bardzo wysoka. Oporność na ten lek wykazuje mniej niż 1% populacji. Oporność może być wyższa (do 10%) u osób z obniżoną odpornością lub leczonych immunosupresyjnie. W praktyce oznacza to, że ponad 90% osób po zastosowaniu leku wejdzie w remisję na krótszy lub dłuższy czas. Należy pamiętać, by nie korzystać z tego typu środków bez konsultacji z lekarzem bądź farmaceutą. Koniecznie należy też zapoznać się z ulotką, bo acyklowir – jak każdy lek – może mieć skutki uboczne.

Leczenie:

• W leczeniu opryszczki acyklowir stosowany jest doustnie na ogół w dawce 200 mg 5 razy dziennie lub 400 mg 3 razy dziennie przez 5–10 dni.
• Przy nawrocie choroby acyklowir podawany jest w dawce 400 mg 3 razy dziennie lub 200 mg 5 razy dziennie albo 800 mg 2 razy dziennie przez 5 dni.
• W leczeniu supresyjnym (stłumiającym) nawrotów opryszczki acyklowir należy stosować w dawce 400 mg 2 razy dziennie przez okres od 4 do 6 miesięcy.
• Zapobiegawczo przed zabiegami medycyny estetycznej – 2 razy dziennie 400 mg przez 5 dni.

Przeprowadzona w 2008 roku analiza dostępnego piśmiennictwa wykazała, że stosowanie acyklowiru w dawce 400 mg pięć razy dziennie skraca czas trwania infekcji o 1 dzień i dolegliwości bólowych o 1,3 dnia. Natomiast stosowanie doustne acyklowiru w dawce 400 mg 2 razy dziennie przez okres 4 miesięcy zmniejsza liczbę nawrotów choroby o 53% [1].

Naturalne sposoby na wirusa HPV 

Preparat Novirin

Preparat pochodzi z Ukrainy i nie jest dostępny w Polsce. Na temat jego skuteczności można znaleźć artykuły w bazie medycznej PubMed, natomiast zachodzi pewien konflikt interesów, bo wynalazca jest jednym z autorów artykułów.

Jednak można przeanalizować skład preparatu i zakupić oddzielne suplementy. Na temat każdej z użytych substancji są informacje w bazach medycznych o skuteczności przeciwwirusowej i przeciwzapalnej.

W skład preparatu wchodzą:

• kwercetyna (100 mg),
• ekstrakt z zielonej herbaty (150 mg),
• ekstrakt z cynamonu (50 mg),
• selen (100 mcg),
• ekstrakt lukrecji (25 mg).

Zalecana dawka to 1 kapsułka 2 razy w ciągu dnia lub 2 kapsułki 2 razy dziennie. Dawki można zatem łatwo przeliczyć.

Badanie kliniczne wykazało, że supresyjne lub zapobiegawcze leczenie Novarinem zmniejszyło częstotliwość występowania jawnej postaci opryszczki oraz czas jej trwania, gdy już się pojawiła. Badanie wykazało również, że Novirin miał lepsze działanie kliniczne niż acyklowir i walacyklowir – główne leki w tej kategorii. 

Badania kliniczne wykazały, że Novirin jest skuteczną metodą leczenia kilku wirusów, w tym wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusa opryszczki pospolitej (HSV), wirusa Epsteina–Barra (EBV), ludzkiego cytomegalowirusa (HCMV) i wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV) [2–8].

Resweratrol

Badania potwierdzają korzystny wpływ resweratrolu na redukcję wolnych rodników oraz jego właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Zanotowano także pozytywne oddziaływanie reserwatrolu na osoby z cukrzycą i insulinoopornością (dawki około 150 mg na dobę).

Badania pokazują, że resweratrol może mieć korzystne działanie jako substancja antywirusowa, w tym w wirusie HSV i wielu innych zarówno w postaci doustnej suplementacji, jak i kremów (postać dermalna) [9–11].

Artemizyna

Artemizyna to wyciąg z bylicy rocznej. W standardowej suplementacji stosuje się dawki rzędu 400–800 mg na dobę.

Preparat wspomaga funkcje systemu odpornościowego i ułatwia walkę z chorobotwórczymi mikroorganizmami. Jest szczególnie polecany osobom osłabionym, borykającym się z chorobami autoimmunologicznymi oraz nawracającymi infekcjami i zakażeniami o różnym podłożu (bakteryjnym, grzybiczym, drożdżakowym). Suplementacja może również wspierać terapię boreliozy i koinfekcji oraz chorób nowotworowych.

Artemizynina wykazuje niezwykle szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego. Ogranicza zdolność replikacji wirusów wywołujących zapalenie wątroby typu B oraz C i zwalcza wirusy ludzkiej opryszczki [12].

Lizyna

Przeprowadzono wieloośrodkowe badanie w zapobieganiu i leczeniu nawracającego zakażenia wirusem opryszczki pospolitej (HSV). Grupie leczonej podawano tabletki chlorowodorku L-lizyny (1000 mg L-lizyny na dawkę) 3 razy dziennie przez 6 miesięcy. Łącznie przebadano 27 pacjentów (6 mężczyzn i 21 kobiet) otrzymujących L-lizynę i 25 pacjentów (6 mężczyzn i 19 kobiet) otrzymujących placebo. 

Grupa leczona L-lizyną miała średnio 2,4 (p < 0,05) mniej infekcji HSV, objawy były znacząco (p < 0,05) zmniejszone w nasileniu, a czas gojenia był znacznie skrócony (p < 0,05). 

Wydaje się, że L-lizyna jest skutecznym środkiem zmniejszającym częstość występowania, nasilenie i czas gojenia nawracających zakażeń HSV [13].

W wielu innych badaniach można znaleźć doniesienia o korzystnym wpływie lizyny na układ pokarmowy i system immunologiczny, a dawki wahają się w przedziale od 1 g do 3 g i powinny być ustalone indywidualnie.

Pozostałe niezbędniki wzmacniające odporność antywirusową:

• cynk – dawki 15–50 mg okresowo,
• witamina D w dawkach 5–10 tys. IU,
• witamina C – dawki 1–5 g na co dzień, do 20–30 g interwencyjnie.

Na temat witaminy C przeczytasz więcej w oddzielnym artykule.

Sprawdź nasze e-booki:

Przypisy

[1] A. Lesiak, J. Narbutt, Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, „Forum Dermatologicum” 4 (2017), t. 3, s. 147–151.

[2] HPV – wirus odpowiedzialny za opryszczkę, brodawki oraz… https://cozdrowe.pl/zdrowie/110-nowotwory/416-hpv-wirus-odpowiedzialny-za-opryszczke-i-brodawki.html (23.03.2021).

[3] H. Polansky, A. Javaherian, E. Itzkovitz, Clinical Trial of Herbal Treatment Gene-Eden-VIR/Novirin in Oral Herpes, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6204621/ (23.03.2021).

[4] H. Polansky, E. Itzkovitz, Gene-Eden-VIR is antiviral: results of a post marketing clinical study, https://www.researchgate.net/publication/269797948_Gene-Eden-VIR_Is_Antiviral_Results_of_a_Post_Marketing_Clinical_Study (23.03.2021).

[5] H. Polansky, A. Javaherian, E. Itzkovitz, Clinical trial of herbal treatment Gene-Eden-VIR/Novirin in oral herpes, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30362389 (23.03.2021).

[6] H. Polansky, A. Javaherian, E. Itzkovitz, Clinical study of Gene-Eden-VIR/Novirin in genital herpes: suppressive treatment safely decreases the duration of outbreaks in both severe and mild cases, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5073089/ (23.03.2021).

[7] H. Polansky, E. Itzkovitz, A. Javaherian, Human papillomavirus (HPV): systemic treatment with Gene-Eden-VIR/Novirin safely and effectively clears virus, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5344427/ (23.03.2021).

[8] H. Polansky, I. Dafni, Gene-Eden, a broad range, natural antiviral supplement, may shrink tumors and strengthen the immune system, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20059310/ (23.03.2021).

[9] G. Annunziata, M. Maisto, C. Schisano i in., Resveratrol as a Novel Anti-Herpes Simplex Virus Nutraceutical Agent: An Overview, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30177661/ (23.03.2021).

[10] K. Chatterjee, D. AlSharif, C. Mazza i in., Resveratrol and Pterostilbene Exhibit Anticancer Properties Involving the Downregulation of HPV Oncoprotein E6 in Cervical Cancer Cells, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29485619/ (23.03.2021).

[11] J. Docherty, J. Smith, T. Stoner i in., Effect of topically applied resveratrol on cutaneous herpes simplex virus infections in hairless mice, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0166354203001785 (23.03.2021).

[12] T. Efferth, From ancient herbs to modern medicines: Artemisia annua and artemisinin for cancer treatment, „Seminars in Cancer Biology” 46 (2017), s. 65–83.

S. Krishna, L. Bustamante, R.K. Haynes, H.M. Staines, Artemisinins: their growing importance in medicine, „Trends in Pharmacological Sciences” 10 (2008), t. 29, s. 520–527.

[13] R.S. Griffith, D.E. Walsh, K.H. Myrmel, R.W. Thompso, A. Behforooz, Success of L-lysine therapy in frequently recurrent herpes simplex infection. Treatment and prophylaxis, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3115841/ (23.03.2021).

Prawa autorskie – zapoznaj się!