Nietolerancja fruktozy

Nietolerancja fruktozy to niewłaściwa reakcja organizmu po spożyciu produktów zawierających fruktozę. Dowiedz się więcej na ten temat.

Fruktoza to cukier prosty, który znajduje się w owocach (zarówno świeżych, jak i suszonych), a także w sokach owocowych, miodzie, słodzikach, nektarach kwiatowych i w mniejszej ilości w warzywach (np. w szparagach, groszku zielonym, marchwi, pietruszce).

Niewłaściwa reakcja, jaka może wystąpić po zjedzeniu produktów zawierających fruktozę, obejmuje liczne objawy, m.in. takie jak nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunki czy hipoglikemię.

Wyróżnia się dwa typy nietolerancji fruktozy: wrodzoną nietolerancję fruktozy, czyli fruktozemię, oraz zespół złego wchłaniania fruktozy, czyli niealergiczną nadwrażliwość na fruktozę.

Fruktozemia

Fruktozemia to choroba genetyczna, która wynika z niedoboru lub braku enzymu aldolazy B. Enzym ten bierze udział w metabolizmie fruktozy w wątrobie, a jego niedobór lub brak może powodować zaburzenie tego procesu. W efekcie może dojść do gromadzenia się metabolitów fruktozy w wątrobie, co z kolei upośledza jej funkcje.

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Niezdiagnozowana w porę fruktozemia może prowadzić do uszkodzenia wątroby, a nawet śmierci. Chorobę tę można diagnozować przez oznaczenie aktywności enzymu aldolazy w wątrobie, test obciążenia fruktozą albo testy genetyczne.

Najczęściej fruktozemia jest rozpoznawana już w wieku niemowlęcym, zwykle po wprowadzeniu do diety produktów warzywno-owocowych.

Zespół złego wchłaniania fruktozy

Zespół złego wchłaniania fruktozy wiąże się z niedoborem lub brakiem białka odpowiedzialnego za transport fruktozy przez błonę komórkową. Może to powodować fermentację bakteryjną w jelicie grubym, podrażnienie błony śluzowej i tworzenie się gazów. W efekcie pojawiają się objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty, a przede wszystkim bóle brzucha i biegunki.

Tę formę nietolerancji fruktozy diagnozuje się najczęściej na podstawie wodorowego testu oddechowego. Na czczo przyjmuje się określoną dawkę fruktozy i po pewnym czasie mierzy się poziom wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. Jeżeli wynik jest powyżej normy, to stwierdza się nietolerancję fruktozy.

Nietolerancja fruktozy a dieta

W przypadku wrodzonej nietolerancji fruktozy powinno się zupełnie wyeliminować fruktozę z diety. W sytuacji, gdy borykamy się ze złym wchłanianiem fruktozy, ilość spożywanej fruktozy jest kwestią indywidualną. Taka ilość, która dla jednej osoby będzie nieszkodliwa, u innej może już wywołać nieprawidłowe reakcje. U jednej osoby objawy mogą wystąpić nawet po zjedzeniu jednego owocu, u innej – dopiero po spożyciu kilku.

Fruktoza i jej ciemne strony

Źródłem fruktozy w diecie jest również sacharoza, czyli po prostu cukier, który występuje zwłaszcza w żywności wysokoprzetworzonej. Oprócz samej fruktozy do tego typu produktów dodaje się zwykle syrop fruktozowy lub glukozowo-fruktozowy. Najczęściej składniki te pojawiają się w słodyczach i w różnego rodzaju napojach, w tym w napojach izotonicznych czy energetycznych.

Fruktoza pochodząca z produktów przetworzonych, syropu glukozowo-fruktozowego, syropu kukurydzianego, syropu klonowego czy syropu z agawy jest gorzej tolerowana przez organizm niż w przypadku zjedzenia całych owoców zawierających naturalną fruktozę.

Obejrzyj webinar: Fruktoza – cukier gorszy od cukru

Bardzo istotne jest dokładne czytanie etykiet umieszczonych na produktach. Należy sięgać po artykuły z jak najmniejszą ilością składników oraz bez dodatku syropu glukozowo-fruktozowego.

Wysoką zawartością fruktozy charakteryzują się soki owocowe. W owocach występuje ona w towarzystwie błonnika, który spowalnia wchłanianie cukru w jelitach. Dzięki temu minimalizuje się wiele negatywnych skutków jego spożycia. Dlatego lepiej sięgnąć po świeży owoc, bo dostarczy mniej fruktozy. W dodatku zjedzenie go w połączeniu z produktem tłuszczowym (np. orzechami) sprawi, że wyrzut insuliny będzie przebiegał znacznie wolniej.

Spożycie fruktozy jest szczególnie problematyczne u osób z nietolerancją fruktozy, ale jej nadmierna ilość w diecie może być szkodliwa dla wszystkich. To jedna z przyczyn występowania zaburzeń metabolicznych, w tym m.in. nadwagi i otyłości. Wpływa to także na nieprawidłowe funkcjonowanie mózgu oraz wzrost poziomu trójglicerydów i cholesterolu LDL.

Najlepszym źródłem fruktozy są owoce, co nie oznacza jednak, że nawet osoby zdrowe mogą je jeść bez ograniczeń. Jedna porcja owoców dziennie jest wystarczająca.

A jeśli to nie jest nietolerancja fruktozy?

Różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego występujące po zjedzeniu owoców mogą, ale nie muszą wskazywać na nietolerancję fruktozy. Problemy te mogą wynikać również z innych przyczyn, m.in. takich jak nietolerancja FODMAP czy z powodu niewłaściwego łączenia produktów.

Jeśli masz problemy gastryczne po spożyciu owoców i nie wiesz, dlaczego tak się dzieje, umów się do dietetyka klinicznego.

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!