Osoby, które mają problemy z jelitami, są ciągle narażone na niedobory. Dzieje się tak, ponieważ choroby w obrębie jelit są ściśle związane z wchłanianiem substancji odżywczych. Jakie niedobory występują najczęściej?
Jelito objęte stanem zapalnym gorzej wchłania różne składniki pokarmowe, co wywołuje lub pogłębia niedobory żywieniowe. Do wystąpienia tego problemu przyczyniają się m.in. takie dolegliwości, jak: częste krwawienie z przewodu pokarmowego, biegunki, usunięcie fragmentu jelit, stan zapalny jelit.
Najczęstsze niedobory w chorobach jelit
Żelazo
Żelazo jest niezbędne do życia – jest kluczowym składnikiem różnych białek i enzymów, które biorą udział w transporcie tlenu i regulacji wzrostu komórek. Niedobory tego pierwiastka mogą doprowadzić do niedokrwistości, przewlekłego zmęczenia, obniżenia odporności oraz zaburzeń snu. Wchłanianie żelaza Fe2+ odbywa się w odcinku jelita cienkiego, natomiast postać jonu Fe3+ musi być zredukowana do Fe2+. Do tego przekształcenia niezbędny jest kwas solny oraz witamina C. Dlatego podczas komponowania codziennych posiłków należy wziąć pod uwagę kilka kwestii. Przede wszystkim należy wybierać produkty bogate w żelazo oraz dobrze przyswajalne. Żelazo hemowe, które jest lepiej przyswajalne dla organizmu (około 20% przyswajalności), znajdziemy w podrobach (np. w wątróbce, nerkach, sercu), rybie czy drobiu. Źródłem żelaza niehemowego (przyswajalność od 1% do 5%) są kasze, nasiona sezamu, szpinak, szczaw.
Wchłanianie żelaza utrudniają niektóre związki chemiczne. Należą do nich: fityniany zawarte w produktach zbożowych, szczawiany występujące w szpinaku czy szczawiu, taniny z kawy i herbaty.
Magnez
Magnezu potrzebujemy do produkcji ATP, do prawidłowej mineralizacji kości czy regulacji stężenia glukozy. Pierwiastek ten odgrywa też bardzo ważną rolę w transporcie jonów wapnia i potasu. Choroby układu trawiennego, np. takie jak zespół nieszczelnego jelita, mogą być przyczyną zaburzonego wchłaniania minerałów, w tym magnezu. Największy niedobór jest zauważany u osób, które borykają się z przewlekłymi biegunkami. Wchłanianie magnezu w postaci jonów odbywa się głównie w jelicie czczym i krętym ze względu na odczyn kwaśny (pH poniżej 7). Z tego względu warto zadbać o swoje jelita. Dobrym źródłem magnezu są orzechy, gorzka czekolada, komosa ryżowa oraz woda wysokozmineralizowana.
Cynk
Cynk jest aktywatorem wielu enzymów. Kluczowe są te, które bezpośrednio wpływają na funkcjonowanie przewodu pokarmowego, czyli: fosfataza alkaliczna (trawienie), anhydraza węglanowa (bierze udział w tworzeniu kwasu solnego), karboksypeptydaza (trawi białka w przewodzie pokarmowym). Najwięcej cynku wchłania się w dwunastnicy i jelicie cienkim. Dlatego w chorobach jelit zauważamy największy niedobór tego pierwiastka. Jego spadek może wystąpić też na skutek zażywania niektórych leków (np. takich jak prednizolon – pochodna kortyzonu), jak również przez stan zapalny jelit oraz przewlekłe biegunki.
Selen
Niedobór selenu obserwuje się u osób z niedożywieniem białkowo-energetycznym oraz u pacjentów po usunięciu znacznej części jelita cienkiego. Selen ma właściwości przeciwutleniające oraz chroni błony komórkowe przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, dlatego też sugeruje się, że może wpływać na zmniejszanie stanu zapalnego.
Potas
Do niedoboru potasu mogą przyczynić się głównie biegunki, ale również przewlekły stan zapalny. Dlatego u osób z chorymi jelitami należy monitorować poziom tego pierwiastka, a w razie potrzeby należy go suplementować. Potas przekazuje jony dodatnie do organizmu, dzięki czemu reguluje wiele jego funkcji. Aby dostarczyć sobie tego składnika, powinniśmy zadbać o obecność w diecie takich produktów, jak: pomidory, bataty, banany, dynia czy pestki dyni.
Najprostszą metodą na utrzymywanie powyższych składników na odpowiednim poziomie jest badanie ich poziomu dwa razy w roku i wdrażanie odpowiedniego postępowania uzupełniającego.
Kwas foliowy i witamina B12 pod kontrolą
Osoby chore na wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą borykać się z niedoborem witaminy B12 głównie na skutek jej niedostatecznej podaży. Należy pamiętać, że głównym źródłem witaminy B12 jest przede wszystkim mięso (wołowina, wieprzowina, podroby, drób) oraz ryby. W mniejszej ilości witamina ta występuje w jajkach, wędlinach czy przetworach mlecznych.
Większy problemem może stanowić niedobór kwasu foliowego. Przyjmowanie sulfasalazyny (lek stosowany w nieswoistych zapalnych chorobach jelit) znacznie ogranicza wchłanianie kwasu foliowego. Z tego względu trzeba pamiętać o jego suplementacji, aby nie dopuścić do rozwoju m.in. anemii. Niedobór tej witaminy może także prowadzić do podwyższenia poziomu homocysteiny, co zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy i rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Obniżenie stężenia kwasu foliowego może także powodować przewlekły stan zapalny jelita czczego.
W celu kontrolowania poziomu kwasu foliowego w organizmie, zaleca się oznaczenie jego stężenia w erytrocytach oraz wyznaczenie stężenia homocysteiny w osoczu krwi.
Poza suplementacją warto pamiętać również o diecie bogatej w kwas foliowy. Jest on powszechny w pożywieniu, występuje w większości warzyw i owoców oraz w ziarnach, orzechach czy w komosie ryżowej.
Oczywiście, aby nie narazić się na niedobory, trzeba również dbać o prawidłowy poziom witaminy D3 oraz o podaż kwasów omega-3.
To może cię zainteresować:
- Zespół jelita drażliwego
- 5 produktów, które wspomagają pracę jelit
- 3 najczęstsze choroby jelit – sprawdź, czy dotyczą ciebie
- Jak poprawić pracę jelit?
- Wzmacnianie odporności: Jak dbać o jelita?
JEŚLI POTRZEBUJESZ POMOCY, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN
Autor
Kamila Berdys
Osoby, które mają problemy z jelitami, są ciągle narażone na niedobory. Dzieje się tak, ponieważ choroby w obrębie jelit są ściśle związane z wchłanianiem substancji odżywczych. Jakie niedobory występują najczęściej?
Jelito objęte stanem zapalnym gorzej wchłania różne składniki pokarmowe, co wywołuje lub pogłębia niedobory żywieniowe. Do wystąpienia tego problemu przyczyniają się m.in. takie dolegliwości, jak: częste krwawienie z przewodu pokarmowego, biegunki, usunięcie fragmentu jelit, stan zapalny jelit.
Najczęstsze niedobory w chorobach jelit
Żelazo
Żelazo jest niezbędne do życia – jest kluczowym składnikiem różnych białek i enzymów, które biorą udział w transporcie tlenu i regulacji wzrostu komórek. Niedobory tego pierwiastka mogą doprowadzić do niedokrwistości, przewlekłego zmęczenia, obniżenia odporności oraz zaburzeń snu. Wchłanianie żelaza Fe2+ odbywa się w odcinku jelita cienkiego, natomiast postać jonu Fe3+ musi być zredukowana do Fe2+. Do tego przekształcenia niezbędny jest kwas solny oraz witamina C. Dlatego podczas komponowania codziennych posiłków należy wziąć pod uwagę kilka kwestii. Przede wszystkim należy wybierać produkty bogate w żelazo oraz dobrze przyswajalne. Żelazo hemowe, które jest lepiej przyswajalne dla organizmu (około 20% przyswajalności), znajdziemy w podrobach (np. w wątróbce, nerkach, sercu), rybie czy drobiu. Źródłem żelaza niehemowego (przyswajalność od 1% do 5%) są kasze, nasiona sezamu, szpinak, szczaw.
Wchłanianie żelaza utrudniają niektóre związki chemiczne. Należą do nich: fityniany zawarte w produktach zbożowych, szczawiany występujące w szpinaku czy szczawiu, taniny z kawy i herbaty.
Magnez
Magnezu potrzebujemy do produkcji ATP, do prawidłowej mineralizacji kości czy regulacji stężenia glukozy. Pierwiastek ten odgrywa też bardzo ważną rolę w transporcie jonów wapnia i potasu. Choroby układu trawiennego, np. takie jak zespół nieszczelnego jelita, mogą być przyczyną zaburzonego wchłaniania minerałów, w tym magnezu. Największy niedobór jest zauważany u osób, które borykają się z przewlekłymi biegunkami. Wchłanianie magnezu w postaci jonów odbywa się głównie w jelicie czczym i krętym ze względu na odczyn kwaśny (pH poniżej 7). Z tego względu warto zadbać o swoje jelita. Dobrym źródłem magnezu są orzechy, gorzka czekolada, komosa ryżowa oraz woda wysokozmineralizowana.
Cynk
Cynk jest aktywatorem wielu enzymów. Kluczowe są te, które bezpośrednio wpływają na funkcjonowanie przewodu pokarmowego, czyli: fosfataza alkaliczna (trawienie), anhydraza węglanowa (bierze udział w tworzeniu kwasu solnego), karboksypeptydaza (trawi białka w przewodzie pokarmowym). Najwięcej cynku wchłania się w dwunastnicy i jelicie cienkim. Dlatego w chorobach jelit zauważamy największy niedobór tego pierwiastka. Jego spadek może wystąpić też na skutek zażywania niektórych leków (np. takich jak prednizolon – pochodna kortyzonu), jak również przez stan zapalny jelit oraz przewlekłe biegunki.
Selen
Niedobór selenu obserwuje się u osób z niedożywieniem białkowo-energetycznym oraz u pacjentów po usunięciu znacznej części jelita cienkiego. Selen ma właściwości przeciwutleniające oraz chroni błony komórkowe przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, dlatego też sugeruje się, że może wpływać na zmniejszanie stanu zapalnego.
Potas
Do niedoboru potasu mogą przyczynić się głównie biegunki, ale również przewlekły stan zapalny. Dlatego u osób z chorymi jelitami należy monitorować poziom tego pierwiastka, a w razie potrzeby należy go suplementować. Potas przekazuje jony dodatnie do organizmu, dzięki czemu reguluje wiele jego funkcji. Aby dostarczyć sobie tego składnika, powinniśmy zadbać o obecność w diecie takich produktów, jak: pomidory, bataty, banany, dynia czy pestki dyni.
Najprostszą metodą na utrzymywanie powyższych składników na odpowiednim poziomie jest badanie ich poziomu dwa razy w roku i wdrażanie odpowiedniego postępowania uzupełniającego.
Kwas foliowy i witamina B12 pod kontrolą
Osoby chore na wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą borykać się z niedoborem witaminy B12 głównie na skutek jej niedostatecznej podaży. Należy pamiętać, że głównym źródłem witaminy B12 jest przede wszystkim mięso (wołowina, wieprzowina, podroby, drób) oraz ryby. W mniejszej ilości witamina ta występuje w jajkach, wędlinach czy przetworach mlecznych.
Większy problemem może stanowić niedobór kwasu foliowego. Przyjmowanie sulfasalazyny (lek stosowany w nieswoistych zapalnych chorobach jelit) znacznie ogranicza wchłanianie kwasu foliowego. Z tego względu trzeba pamiętać o jego suplementacji, aby nie dopuścić do rozwoju m.in. anemii. Niedobór tej witaminy może także prowadzić do podwyższenia poziomu homocysteiny, co zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy i rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Obniżenie stężenia kwasu foliowego może także powodować przewlekły stan zapalny jelita czczego.
W celu kontrolowania poziomu kwasu foliowego w organizmie, zaleca się oznaczenie jego stężenia w erytrocytach oraz wyznaczenie stężenia homocysteiny w osoczu krwi.
Poza suplementacją warto pamiętać również o diecie bogatej w kwas foliowy. Jest on powszechny w pożywieniu, występuje w większości warzyw i owoców oraz w ziarnach, orzechach czy w komosie ryżowej.
Oczywiście, aby nie narazić się na niedobory, trzeba również dbać o prawidłowy poziom witaminy D3 oraz o podaż kwasów omega-3.
To może cię zainteresować:
- Zespół jelita drażliwego
- 5 produktów, które wspomagają pracę jelit
- 3 najczęstsze choroby jelit – sprawdź, czy dotyczą ciebie
- Jak poprawić pracę jelit?
- Wzmacnianie odporności: Jak dbać o jelita?
JEŚLI POTRZEBUJESZ POMOCY, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN
Autor
Tagi
Administratorem Państwa danych osobowych jest osobowych jest Iwona Wierzbicka, prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Ajwendieta Dietetyka Kliniczna Iwona Wierzbicka (NIP: 9910011175). Dane osobowe przetwarzane będą wyłącznie w prawnie usprawiedliwionych celach administratora danych polegających na prezentowaniu komentarzy dotyczących funkcjonowania serwisu internetowego oraz jakości towarów i usług w nim dostępnych. Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne, ale też niezbędne do opublikowania komentarza. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Państwa danych osobowych mogą Państwo znaleźć w naszej Polityce prywatności na temat zasad przetwarzania danych osobowych.
Podobne tematy
SIBO – co to jest?
SIBO to zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (ang. small intestinal bacterial overgrowth). Sprawdź, jak może się objawiać. W zespole SIBO mamy do czynienia z patologią, w której jelito cienkie zasiedla nieodpowiednia ilość bakterii dla tego…
WIĘCEJ >
Dieta podczas infekcji
W czasie choroby organizm skupia się na walce z patogenami. Katar, kaszel czy gorączka to objawy, które świadczą o tym, że organizm próbuje się pozbyć tego, co zbędne. To czas, w którym powinniśmy go bardzo wspierać,…
WIĘCEJ >
Dieta rozdzielna. Jak komponować posiłki?
Każdego dnia wraz z pożywieniem dostarczamy organizmowi niezbędnych składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania. Potrafimy dobierać pokarm do naszych potrzeb. Problem powstaje, gdy nieumiejętnie łączymy pewne grupy produktów. Może to doprowadzić do różnego rodzaju chorób i…
WIĘCEJ >
Dna moczanowa – jaką dietę stosować?
Dna moczanowa – dowiedz się, co jest przyczyną tego schorzenia, i jak wspomóc jego leczenie za pomocą diety. Dna moczanowa to bolesna, przewlekła choroba wynikająca z odkładania się w organizmie kryształków moczanu sodu. Jak to…
WIĘCEJ >