Mikrobiom – jakie pełni funkcje?

Czym jest mikrobiom i jakie ma znaczenie dla naszego zdrowia? Sprawdź, co warto wiedzieć na jego temat.

Mikrobiom to ogół mikroorganizmów występujących w danym siedlisku. Obejmuje bakterie, grzyby, archeony, wirusy. Nie są one zawsze „przyjazne”. W skład mikrobiomu mogą wchodzić również drobnoustroje potencjalnie chorobotwórcze, np. Escherichia coli.

Mówiąc o mikrobiomie, mamy na myśli głównie przewód pokarmowy, w którym żyje ponad 90 proc. mikrobów, tymczasem w innych rejonach organizmu też kłębi się życie. Drobnoustroje kolonizują każde miejsce, w którym wnętrze ciała styka się ze środowiskiem zewnętrznym, czyli takie jak: oczy, uszy, nos, usta, pochwa, odbyt, drogi moczowe. Mikroorganizmy występują też na każdym centymetrze kwadratowym skóry, najliczniej pod pachami, w pachwinach, między palcami stóp i w pępku.

Istnieje powiązanie pomiędzy mikrobiomem a konkretnymi jednostkami chorobowymi. Jego zmiany są związane z niektórymi chorobami jelitowymi i podwyższonym ryzykiem wystąpienia schorzeń ogólnoustrojowych. Obserwuje się zależność między składem flory a otyłością, cukrzycą, alergią, chorobami nowotworowymi czy autyzmem. Mikrobiom może mieć nawet wpływ na samopoczucie.

Funkcje mikrobiomu

Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące wpływu mikrobiomu na organizm.

Wchłanianie składników pokarmowych

Mikrobiom wytwarza witaminy z grupy B i witaminę K. Zwiększa też wchłanianie minerałów, takich jak magnez i wapń, oraz soli mineralnych, takich jak sód, potas, magnez czy wapń. Ponadto mikrobiom przekształca składniki pokarmowe, np. trawi nieprzyswajalne dla człowieka polisacharydy. Uczestniczy też w wytwarzaniu krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które mają wpływ na wzrost i różnicowanie enterocytów i komórek nabłonka okrężnicy.

Odporność

Mikrobiom ma wpływ na układ odpornościowy, i to w wielu aspektach. Przede wszystkim wzmacnia on odporność organizmu i zapobiega chorobom. Przez działanie degradacyjne i detoksykacyjne w jelicie grubym usuwa toksyczne, mutagenne i karcynogenne związki chemiczne. Poza tym mikrobiom zapobiega kolonizacji jelita przez bakterie chorobotwórcze, stymuluje dojrzewanie komórek układu odpornościowego oraz wspomaga jego pracę. Wycisza też procesy zapalne.

Sprawdź: Jelita – diagnostyka, dieta, suplementacja

Ochrona

Mikrobiom przewodu pokarmowego posiada funkcję chroniącą go przed bakteriami patogennymi. Bakterie komensalne neutralizują te patogenne. Poza tym mikrobiom hamuje wzrost i namnażanie się patogennych szczepów poprzez wydzielanie antybakteryjnych metabolitów, np. bakteriocyn.

Związkiem pochodzenia bakteryjnego, który jest preferowanym źródłem energii dla komórek jelita grubego, jest maślan i on też jest pomocny przy stanach zapalnych jelit.

Samopoczucie psychiczne

Wyniki badań wskazują na rolę mikroflory w modulowaniu rozwoju mózgu i wpływie na jego funkcje na drodze złożonych mechanizmów neuronalnych, hormonalnych i immunologicznych, związanych z prawidłowym działaniem osi mózgowo-jelitowej.

Zaburzenia depresyjne, które należą do najczęściej diagnozowanych schorzeń psychiatrycznych, także są powiązane ze zmianami mikrobiomu jelit. Badania wskazują, że czynniki stresowe silnie wpływają na zaburzenie składu bakterii bytujących w naszych jelitach. W konsekwencji może być to jednym z czynników sprzyjających rozwojowi zaburzeń psychiatrycznych.

Przeczytaj, jak wspomóc mikrobiom za pomocą diety

Prawa autorskie – zapoznaj się!