Jak przygotować się do ciąży?

Ciąża to bardzo ważny okres w życiu kobiety. To od jej zdrowia i stylu życia zależy zdrowie potomstwa. Sprawdź, jak przygotować się do ciąży i o co zadbać odpowiednio wcześnie. 

Planowanie ciąży

Okres przygotowania się do ciąży dla każdej kobiety i jej partnera powinien być szczególnie ważny, bardzo przemyślany i z góry zaplanowany. W żadnym razie nie powinniśmy podejmować decyzji o poczęciu zbyt pochopnie, gdy nasze samopoczucie psychofizyczne nie jest najlepsze, ani tym bardziej, gdy zdrowie choćby jednego z rodziców jest mocno nadszarpnięte.

To, w jakim stanie zdrowotnym są przyszli rodzice, będzie definiowało stan zdrowia ich dziecka, a później dorosłego człowieka. Świadome podejście do sprawy pozwoli zapobiec w przyszłości wielu problemom, które będą miały swoje konsekwencje w całym życiu spodziewanego potomka. Oczywiście są kwestie, na które nie mamy już wpływu, bo np. uszkodzonych genów u rodziców nie naprawi nawet najlepsza dieta. Jednak właściwy styl życia będzie miał tu ogromne znaczenie.

Jak się przygotować?

Od czego powinni zacząć ZDROWI przyszli rodzice?

1. Przede wszystkim na starania o dziecko powinni zarezerwować sobie minimum rok.
2. Jeżeli kobieta zażywa antykoncepcję hormonalną, jak najszybciej powinna ją odstawić. Trzy miesiące to stanowczo za mało, by syntetycznie stymulowany układ hormonalny wrócił do pełnej sprawności (o ile w ogóle będzie to możliwe).
3. Należy przeprowadzić kompleksową kontrolę parametrów życiowych obojga rodziców. Przede wszystkim należy wykonać badania krwi: morfologię, profil lipidowy, a także sprawdzić wątrobę, tarczycę, zbadać poziom glukozy i insuliny oraz poziom hormonów płciowych. Dodatkowo należy jeszcze zbadać mocz.

Co jest istotne?

• Należy sprawdzić poziom witamin (B12, kwas foliowy, D3 metabolit 25 OHD3) i minerałów (żelazo, cynk, selen).
• Warto sprawdzić metylację (polimorfizm genu MTHFR), gdyż jej zaburzenia upośledzają wchłanianie kwasu foliowego i witaminy B12. Obejrzyj film Iwony Wierzbickiej na temat metylacji.
• Niezwykle ważne jest wprowadzenie do diety kwasów omega-3 oraz rozpoczęcie suplementacji brakujących witamin w odpowiednich formach, przyswajalnych przez organizm. Zawsze należy sprawdzić skład wybranego suplementu, by obok tych niezbędnych substancji nie zawierał całej masy wypełniaczy i dodatków (sprawdź najczęstsze dodatki w suplementach).
• Zmiana nawyków żywieniowych – dieta powinna być gęsta odżywczo, bez konserwantów, chemii i innych składników żywieniowych, które mogą negatywnie wpływać na organizm (żywność modyfikowana genetycznie, syrop glukozowo-fruktozowy, aromaty). Czytaj etykiety!
• Nie unikaj cholesterolu w diecie – jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego. Cholesterol jest prekursorem powstawania hormonów steroidowych (hormony kory nadnerczy, gonad) w naszym ciele.
• Jeśli odczuwasz dolegliwości ze strony układu pokarmowego (np. wzdęcia, zaparcia, przelewanie w jelitach), warto zastanowić się, czy któryś składnik jadłospisu ich nie nasila. Można również wykonać test nietolerancji pokarmowych i przy pozytywnych wynikach wyeliminować nietolerowane produkty. Z obserwacji pacjentów wnioskuję, że najczęściej uwrażliwieni jesteśmy na gluten, białka mleka krowiego, jaja.
• Zadbaj o właściwą bakteryjną florę jelitową. W trakcie porodu naturalnego będzie to miało kluczowe znaczenie w zasiedleniu drobnoustrojami dziecka. To z kolei zadba o dobry start jego układu odpornościowego.

O co jeszcze warto zadbać?

• Ogranicz zużycie chemii gospodarczej w życiu codziennym – im jej mniej, tym lepiej. Zacznij korzystać z naturalnych środków czystości.
• Ogranicz sytuacje stresogenne, unikaj ich, poszukaj technik radzenia sobie w sytuacji stresowej (medytacja, masaże, spacery itp.).
• Zadbaj o higienę snu – to najlepszy sposób na regenerację organizmu. Ważna jest nie tylko ilość snu, lecz także pora zasypiania. Najlepiej położyć się spać około godziny 22:00–23:00 i spać ciągiem 8 godzin w czystym, wywietrzonym pomieszczeniu.
• Wprowadź aktywność fizyczną odpowiednio dopasowaną do umiejętności. Najlepsze będą formy wzmacniające mięśnie, a także aktywności relaksujące. Ważne jest także, aby nie ograniczać się do treningów tylko w zamkniętych pomieszczeniach. Spacery na świeżym powietrzu lub nawet krótkie przejażdżki na rowerze mogą uczynić dużo więcej dobrego.
• Ureguluj masę ciała – zarówno tę nadprogramową, jak i tę zbyt niską.
• Sprawdź stan swojego uzębienia, wylecz wszystkie ubytki i bezwzględnie usuń amalgamaty (należy pamiętać jednak o odpowiednim sposobie ich usuwania).
• Aby mogło dojść do poczęcia, ciąży, a później porodu, należy spełnić przede wszystkim warunki zdrowotne wynikające z prawidłowej budowy narządów płciowych. Najlepiej w tym celu skonsultować się ze specjalistą (ginekologiem/andrologiem). Warto wykonać badanie ultrasonograficzne przez powłoki brzuszne lub dopochwowo w przypadku kobiet.

Kobieta i hormony

Jednym z najważniejszych aspektów umożliwiających poczęcie jest prawidłowo występujący cykl owulacyjny u kobiety. Ważna jest jego regularność – mniej więcej co 28 dni. Istotny jest też czas trwania menstruacji (zwykle 4–6 dni) i obfitość krwawienia – nie może być ono ani zbyt silne, ani zbyt skąpe. Niepokojący powinien być też silnie odczuwany PMS, krwawienia w trakcie cyklu czy mocne bóle podczas miesiączki. Wszelkie wątpliwości warto wyjaśnić u specjalisty i znaleźć przyczynę takiego stanu rzeczy.

Obejrzyj film: Ciąża i karmienie piersią

Cały cykl hormonalny wbrew pozorom nie rozgrywa się tylko w jajnikach. Swój początek ma w podwzgórzu (przedniej części międzymózgowia). Podwzgórze uwalnia hormon GnRH (gonadoliberynę), co rozpoczyna całą kaskadę hormonalnych zdarzeń. Dzięki sygnałom z podwzgórza zostaje pobudzona do pracy przysadka mózgowa, a dokładniej jej przedni płat. To sprawia, że wydzielają się już stricte hormony odpowiedzialne za sytuacje rozgrywane w gonadach, czyli jajnikach. Są to hormon luteinizujący LH oraz hormon folikulotropowy FSH,  które są odpowiedzialne za przebieg cyklu owulacyjnego. Dodatkowo przysadka wydziela również prolaktynę, która największe znaczenie ma w procesie laktacji.

Fazy cyklu owulacyjnego

• 1–5 dzień cyklu – menstruacja. W tych dniach przysadka mózgowa uwalnia hormon FSH. Jego głównym zadaniem jest stymulacja pęcherzyków do dojrzewania i pobudzanie kilku z nich do dalszego rozwoju podczas każdego cyklu.
• 6–13 dzień cyklu – faza przedowulacyjna (folikularna). W tej fazie najaktywniejszymi hormonami są estrogeny wydzielane przez jajniki, a dokładnie estradiol. Jego synteza odbywa się za pomocą FSH. Odpowiada on m.in. za rozrost błony śluzowej w macicy, co przygotowuje ją do przyjęcia zarodka.

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

• 14 dzień cyklu – owulacja. W tym czasie następuje mocny wzrost kolejnego hormonu przysadki mózgowej – LH. Dochodzi do tzw. piku LH. On sprawia, że niedojrzała komórka jajowa otoczona pęcherzykiem uwalnia się (mniej więcej po 30 godz. od wystąpienia maksymalnego wzrostu LH) i dochodzi do jajeczkowania. Komórka jajowa obumiera, jeśli po około jednym dniu przebywania w jajowodzie nie zostaje zapłodniona.
• 15–28 dzień cyklu – faza poowulacyjna (lutealna). W początkach tej fazy hormony przysadki FSH i LH przekształcają pozostałości z pęcherzyka w ciałko żółte. Wydziela ono estrogeny i progesteron, które są odpowiedzialne za przygotowanie endometrium i przyjęcie ewentualnego zarodka. W sytuacji, gdy nie dochodzi do zapłodnienia, obniżony poziom LH doprowadza do zaniku ciałka żółtego. Wraz z tym zmniejsza się wydzielanie pozostałych hormonów. Gwałtowny spadek stężenia progesteronu i estrogenów jest sygnałem do produkcji przez przysadkę FSH, co z kolei jest początkiem nowego cyklu.

Mężczyzna i hormony

Aktywność hormonalna gonad u mężczyzn, tak samo jak u kobiet, regulowana jest przez podwzgórze. Uwalnia ono gonadotropiny (GnRH) i odpowiednio pobudza do pracy przysadkę mózgową. Ta natomiast wytwarza hormony FSH i LH, które działają regulująco na dalsze procesy hormonalne w jądrach. U mężczyzny głównym celem takiej stymulacji gonad jest produkcja testosteronu i nasienia.

Najważniejszym zadaniem hormonu luteinizującego LH jest stymulowanie komórek śródmiąższowych Leydiga w jądrach do powstawania z cholesterolu w towarzystwie testosteronu – hormonu androgenowego. Jest on niezbędny do przejścia końcowej fazy procesu dojrzewania plemników.

Natomiast produkcję nasienia reguluje hormon folikulotropowy FSH, który trafia do komórek Sertoliego i kanalików plemnikotwórczych w jądrach. Tam wraz z dostarczonym testosteronem rozgrywa się cały proces spermatogenezy.

Estrogeny, które również mają swoje miejsce w męskiej gospodarce hormonalnej, w niewielkiej ilości powstają z testosteronu. Są utrzymane na stałym poziomie. Przede wszystkim odpowiadają za płodność oraz tworzenie się i wzmocnienie kości.

Na koniec

Złożoność procesów zachodzących z udziałem hormonów jasno pokazuje, jak ważny jest płynny przebieg ich wydzielania. Jeśli choćby jeden hormonalny „puzzel” zostanie nieodpowiednio ułożony, pociągnie to za sobą niekorzystną dla organizmu lawinę zdarzeń. Dlatego tak ważne jest, aby bezwzględnie każda kobieta i każdy mężczyzna, zanim rozpoczną starania o dziecko, pamiętali o dbaniu o swoje zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne.

To może Cię zainteresować:

• Ciąża z Hashimoto – czy to możliwe?
• Suplementy a ciąża
• Warzywa a ciąża
• Nietolerancje a ciąża
• Owoce a ciąża
• Mięso a ciąża
• Ciąża – interpretacja wyników badań

Bibliografia:

1. Konturek J., Szlachcic A., Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne, Kraków 2010.
2. Diagnostyka czynnościowa zaburzeń hormonalnych z elementami diagnostyki różnicowej, red. A. Lewiński, A. Zygmunt, Lublin 2011.

Prawa autorskie – zapoznaj się!