Jak sprawdzić, czy jelita pracują prawidłowo?

Od tego, w jakiej kondycji są nasze jelita, zależy nasze zdrowie. Jelita biorą udział w procesach trawiennych, odpowiadają za dostarczenie nam wszystkich niezbędnych składników odżywczych oraz za prawidłową pracę układu odpornościowego i funkcjonowanie całego organizmu. Mają również duży wpływ na nasze samopoczucie. Jednak ich podstawowym i najważniejszym zadaniem jest trawienie. Już poprzez samą obserwację, jak ono u nas przebiega, można uzyskać pewne informacje na temat stanu jelit. Sprawdź, na co zwrócić uwagę.

Pierwszy krok to przyjrzenie się temu, co zostawiamy w toalecie. Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu o tym, jak powinien wyglądać prawidłowy stolec.

Istotne jest także to, jak często się wypróżniamy. Uznaje się, że od trzech wypróżnień na dzień do trzech na tydzień mieści się w granicach normy. Jest to w dużej mierze związane z dietą stosowaną na co dzień, dlatego trudno jest określić konkretne reguły. Zwykle najlepiej, jeśli oddajemy kał codziennie.

Już taka prosta obserwacja pomoże wstępnie ocenić, czy mamy problem z jelitami.

Badanie kału

Konkretne informacje na temat stanu jelit może dać badanie kału pod kątem obecności resztek pokarmowych. Pamiętajmy jednak, że człowiek nie trawi błonnika, więc jeśli widzimy w stolcu ziarna kukurydzy, słonecznika, skórkę od pomidora czy czerwonej papryki, to wcale nie musi to oznaczać problemów z trawieniem. Jest to prawidłowe. Jak w takim razie sprawdzić, czy trawimy odpowiednio? Wystarczy zrobić zwykłe badanie kału. Na podstawie dostarczonej próbki ocenia się obecność resztek pokarmowych, niestrawionego jedzenia. Istotne znaczenie mają tu trzy czynniki: krople tłuszczu, ziarna skrobi i włókna mięsne. Jeśli nie ma tych elementów w kale bądź występują one w niewielkiej ilości, to zwykle świadczy to o prawidłowym trawieniu. Jeśli są liczne, to oznacza, że ten proces jest u nas zaburzony.

Badanie ogólne kału jest również pomocne we wstępnej ocenie innych dolegliwości trawiennych. Na przykład erytrocyty mogą świadczyć o obecności krwi utajonej w kale. Na podstawie tego badania możemy też uzyskać informację, czy mamy pasożyty. Niestety wynik ujemny nie może dać nam 100% gwarancji, że tego typu problemy nas nie dotyczą. Możliwe, że akurat materiał oddany do badania nie zawierał tych niepożądanych elementów. Jeżeli nadal dokuczają nam różne objawy, należy rozszerzyć diagnostykę.

Jakie jeszcze informacje można uzyskać na podstawie badania kału?

• Jeżeli w stolcu będzie obecna ropa, to diagnosta opisze to jako widoczne leukocyty, co oznacza stan zapalny. Trzeba jednak pamiętać, że czułość diagnostyczna badania kału ogólnie jest niższa niż specjalistycznych badań, takich jak krew utajona w kale czy badania parazytologiczne.  
• Obecność resztek tłuszczów, skrobi, włókien mięsnych w kale może świadczyć o zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki. Może być ona spowodowana stanem zapalnym w wyniku spożywania alkoholu, ale również może być powiązana z innymi chorobami, np. początkowym stadium przewlekłego zapalenia trzustki, mukowiscydozą, rakiem trzustki, cukrzycą, kamicą żółciową.

Dalsza diagnostyka

Badanie ogólne kału jest bardzo pomocne w pierwszej ocenie trawienia. Jeżeli w wyniku są widoczne odstępstwa od norm, poszerzamy diagnostykę o badanie elastazy trzustkowej w kale.

Elastaza to enzym trzustkowy, który przedostaje się przez przewód pokarmowy w niezmienionej postaci. Odpowiada za rozkładanie białek na mniejsze fragmenty. Oznaczanie tego enzymu w kale jest prostym badaniem niewydolności trzustki, a przy tym najczulszym. Czułość pomiaru elastazy w kale sięga 60% w przypadku niewydolności łagodnej, 80–100% w umiarkowanej i 100% w ostrej. Badanie stosowane jest jako przesiewowe dla niewydolności trzustki u dzieci chorych na mukowiscydozę, a także dla uwidocznienia zaostrzenia choroby w przypadku chronicznej niewydolności trzustki. Wykazano również związek stężenia elastazy w kale z celiakią, chorobami zapalnymi jelit, cukrzycą typu 1, przerostem bakteryjnym jelit.

Co jest ważne?

Materiałem badawczym jest kał. Pamiętajmy, aby oddawać go w niewielkiej ilości, np. orzecha laskowego. Nie ma potrzeby zapełniania całego pojemnika. Oddajemy też tyle próbek, ile robimy badań. Jeżeli wykonujemy badanie ogólne kału, krew utajoną i elastazę trzustkową, to łącznie musimy przygotować trzy próbki w osobnych, specjalnych opakowaniach (znajdziesz je w aptekach i w punktach laboratoryjnych). Tego typu wytyczne są najczęściej spotykane, zanim jednak zdecydujesz się na zrobienie badań, sprawdź, jakie zalecenia ma dane laboratorium. Jeżeli w stolcu widać śluz, krew czy ropę, pobieramy właśnie ten fragment.

Pamiętajmy, że jednorazowe różnice w samopoczuciu czy w wyglądzie stolca zazwyczaj nie są znaczące. Natomiast jeżeli sytuacja się powtarza lub przeciąga, powinniśmy udać się do specjalisty. Warto umówić się na konsultację z dietetykiem, aby szczegółowo omówić temat dotyczący diety, wybieranych produktów, stylu życia czy zachowania zasad higieny jedzenia. Dietetyk podpowie, jakie badania warto zrobić, oraz przygotuje odpowiedni plan działania.

Badania możesz wykonać 10% taniej w Śląskich Laboratoriach Analitycznych (kupon rabatowy: AJWEN21) oraz w laboratoriach ALAB (kupon: AJWEN).

To może cię zainteresować:

• Jelita – diagnostyka, dieta, suplementacja
• Jak uspokoić jelita
• Pasożyty – diagnostyka i eliminacja
• Stany zapalne – diagnostyka i eliminacja

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!