Jak masa ciała wpływa na płodność?

Masa ciała (a konkretnie poziom tkanki tłuszczowej) wpływa na płodność zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Dotyczy to nie tylko sytuacji, gdy mamy nadmierną masę ciała, lecz także niedowagę.

Nadmierny poziom tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicach brzucha, wiąże się z występowaniem zaburzeń metabolicznych, takich jak m.in. insulinooporność i hiperinsulinemia. Prowadzi też do występowania innych zaburzeń hormonalnych. Wynika to głównie z tego, że tkanka tłuszczowa poza tym, że jest magazynem energii, bierze też udział w procesach endokrynnych, czyli wpływa na wydzielanie i funkcjonowanie hormonów.

Masa ciała a płodność u mężczyzn

U mężczyzn z BMI poniżej 30 nadmierny poziom tkanki tłuszczowej wpływa negatywnie na układ endokrynologiczny, metabolizm oraz kondycję zdrowotną. Obserwuje się u nich zmiany parametrów nasienia: nieprawidłowe stężenie plemników oraz zaburzenia ich ruchliwości. Ponadto często występuje u nich spadek poziomu androgenów i wzrost poziomu estrogenu, co przejawia się obniżeniem czynności jąder i produkcji testosteronu. Pojawiają się również zaburzenia erekcji, które wynikają ze obniżonego stężenia testosteronu i wyższego poziomu cytokin prozapalnych. U otyłych mężczyzn pojawia się również otłuszczenie tkanki moszny, co zwiększa temperaturę jąder i zaburza produkcję plemników.

Obejrzyj film o zaburzeniach hormonalnych u kobiet i mężczyzn

Masa ciała a płodność u kobiet

Negatywne skutki nadmiernej masy ciała oraz otyłości są widoczne na każdym etapie możliwości prokreacyjnych kobiet. Mogą się pojawić w momencie zajścia w ciążę, w trakcie jej przebiegu, a także jako powikłania porodu i połogu czy też rozwoju płodu, co wpływa na stan noworodka.

U kobiet z nadmierną masą ciała, czyli nadmiernym poziomem tkanki tłuszczowej, często występują zaburzenia endokrynologiczne, takie jak obniżone stężenie SHBG, czyli białka wiążącego hormony płciowe. W związku z tym zwiększa się poziom krążącego estradiolu. Poza tym u kobiet z nadmierną masą ciała obserwuje się zmniejszony poziom FSH i LH oraz progesteronu. Prawidłowe stężenie poziomu tych hormonów w odpowiednich dniach cyklu jest konieczne do zapłodnienia i rozwoju zarodka (czyli nieprawidłowe stężenia mogą je uniemożliwiać).

U otyłych kobiet dochodzi też do obniżenia AMH, czyli rezerwy jajnikowej. Ponadto często występuje u nich podwyższony poziom insuliny i estradiolu, co przyczynia się do zaburzenia rozwoju zarodka, a w konsekwencji do poronień.

Zbyt mały poziom tkanki tłuszczowej u kobiet również przyczynia się do nieprawidłowości w wydzielaniu hormonów. Dochodzi m.in. do zwiększenia poziomu hormonu FSH, co przyczynia się do skrócenia fazy lutealnej oraz może prowadzić do wtórnego braku miesiączki, a to upośledza funkcje rozrodcze.

Przygotuj się do ciąży

Zachowanie prawidłowej masy ciała jest ważne ze względu na wiele aspektów, w tym również na płodność. Dzięki temu można poprawić parametry układu rozrodczego zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Przykładowo u kobiet z PCOS redukcja masy ciała o co najmniej 5% powoduje zmniejszenie jajnika i liczby pęcherzyków (obejrzyj film o PCOS).

Sprawdź, jak przygotować się do ciąży

Powrót do odpowiedniej masy ciała przyczynia się m.in. do przywrócenia prawidłowych cykli owulacyjnych, ułatwia zajście w ciążę, a także pozwala uniknąć wielu powikłań w trakcie jej trwania. Zmiana diety i stylu życia, w tym zwiększenie spożycia niektórych mikroelementów, kontrola masy ciała i wprowadzenie aktywności fizycznej mogą korzystnie wpływać na płodność.

Więcej na temat diety wspierającej płodność znajdziesz tutaj.