Higiena jedzenia. Co jest niezbędne do prawidłowego trawienia?

Co możemy zrobić, by lepiej trawić? Czy zakwaszanie żołądka jest do tego niezbędne? Na czym polega higiena jedzenia? Sprawdź, co warto wiedzieć.

Jak przebiega proces trawienia?

Przypomnijmy sobie, jak odbywa się trawienie. Prześledźmy drogę, jaką musi pokonać pokarm. Jeszcze zanim dotrze on do żołądka, zaczyna się wydzielać sok żołądkowy. Aktywuje go zapach i wygląd potrawy. Pierwszy kontakt z jedzeniem ma miejsce w jamie ustnej i tu ważne jest jego długie żucie i odpowiednie wymieszanie ze śliną. Tak przygotowane jedzenie na tym etapie będzie lżejsze dla dalszej części przewodu pokarmowego. Następnie pokarm przesuwa się do gardła, przełyku i wpada do żołądka. Tam następuje jego mechaniczne rozdrobnienie oraz trawienie białek. Odpowiednie zakwaszenie treści pokarmowej jest potrzebne do zatrzymania działania amylazy zawartej w ślinie oraz do aktywowania pepsyny, która jest enzymem rozpoczynającym trawienie białek.

Kolejny etap to przeniesienie zawartości żołądka do dwunastnicy, czyli pierwszego odcinka jelita cienkiego, a następnie do jelita grubego. To właśnie w dwunastnicy ma miejsce zasadnicze trawienie. Pokarm trafia do niej partiami. Hormony jelitowe pobudzają wydzielanie żółci, soku jelitowego oraz soku trzustkowego. Przechodząca z żołądka kwaśna treść pokarmowa jest neutralizowana przez zasadowy sok trzustkowy, co pozwala na działanie enzymów: amylazy trzustkowej, chymotrypsyny, trypsyny, lipazy trzustkowej i innych. Do dwunastnicy wydzielana jest również żółć zawierająca sole żółciowe. Ich zadaniem jest zemulgowanie tłuszczów, co czyni je bardziej podatnymi na działanie lipazy, która je trawi. W jelicie cienkim wchłaniane są małocząsteczkowe związki.

Co jeszcze trzeba wziąć pod uwagę?

Trawienie tłuszczów, węglowodanów i białek może zachodzić nawet wtedy, gdy w żołądku nie ma kwasu solnego, a co więcej – jest również możliwe, gdy nie mamy żołądka (gastrektomia). Osoby, które przyjmują tzw. IPP (inhibitory pompy protonowej), stosują je również w dyspepsji, czyli w przypadku niestrawności, co podwyższa pH żołądka do wartości 6–7. Oczywiście może wtedy dochodzić do niedoborów witaminy B12 i czasami do niedoborów żelaza, ale skupmy się na trawieniu. Dotyczy ono wyłącznie makroskładników, a nie składników mineralnych czy witamin. Witaminy i minerały wchłaniamy, a nie trawimy, a proces ten odbywa się w innej części przewodu pokarmowego (w jelicie cienkim). 

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Jeśli czynność zewnątrzwydzielnicza trzustki jest zachowana, to trawienie zachodzi w sposób jak najbardziej kompleksowy i sprawny. Odpowiednia ilość kwasu żołądkowego wpływa również na jakość trawienia węglowodanów. Ich rozkład przebiega w obecności enzymów trzustkowych, których wydzielanie jest uwarunkowane prawidłowym zakwaszeniem treści pokarmowej przechodzącej do jelit. Brak enzymów trzustkowych skutkuje nadmierną produkcją m.in. gazów.

Higiena jedzenia

Czy zatem zakwaszenie żołądka jest niezbędne do trawienia? Jest ono możliwe, tylko zastanówmy się, jaka będzie jego jakość i z jakimi to się będzie wiązało konsekwencjami. Moim zdaniem nie ma się co zastanawiać nad działaniem w jednym kierunku, np. sumiennego, codziennego zakwaszania żołądka. Trzeba pamiętać o tym, że trawienie jest skomplikowanym procesem i trzeba o nie dbać kompleksowo. Każdy jego element jest kluczowy.

Nie należy zatem skupiać się tylko na jednej czynności, np. na zakwaszaniu żołądka. Przede wszystkim należy dbać o przestrzeganie zasad higieny jedzenia. Co to oznacza?

• Poświęć czas na zjedzenie posiłku w spokoju. Dobrze gryź, przeżuwaj tak długo, aż pokarm będzie miał konsystencję papki. Pozwól, by jedzenie dokładnie wymieszało się ze śliną.
• Wyeliminuj rozpraszacze. Skup się na posiłku, pozwól sobie dostrzec jego zapach, wygląd, kolory, kształt. Pobudź swoje zmysły do pracy.
• Unikaj jedzenia w ruchu albo na stojąco. Spróbuj wygospodarować chociaż 15–20 minut na spokojne spożycie posiłku przy stole.
• Nie jedz, jeśli coś cię zdenerwowało. Stres jest przyczyną wzdęć, zaparć, nadkwaśności żołądka, skurczów jelit.
• Pamiętaj o nawodnieniu. Bez tego nie wytworzą się odpowiednio sole mineralne i śluz niezbędny do trawienia.
• Zachowaj przerwy między posiłkami, aby przewód pokarmowy wykonał swoją pracę, a później spokojnie odpoczął. Unikaj podjadania!

Jeśli chcesz zgłębić temat pracy układu pokarmowego oraz dolegliwości i chorób z nim związanych – przeczytaj e-book „Sos dla jelit”.

To może cię zainteresować:

• 10 sposobów na niestrawność
• Żołądek – jak o niego zadbać?
• Jak poprawić pracę jelit?
• Zakwaszanie żołądka – tak czy nie?

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!