Gluten – co warto o nim wiedzieć?

Gluten to jeden z najbardziej demonizowanych składników żywności. Coraz więcej osób wystrzega się sięgania po produkty z jego zawartością. Czy słusznie? Kto nie powinien spożywać glutenu i czym on w ogóle jest?

Gluten to białko roślinne pszenicy, jęczmienia, owsa i żyta. To coś w rodzaju kleju, który powoduje, że pieczywo czy makaron „trzyma się”, a chleb po zgnieceniu wraca do swojej pierwotnej postaci. Produktem szczególnie bogatym w gluten jest pszenica durum. Z tego też powodu ma niższy indeks glikemiczny. Ale indeks to jedno, a szkodliwy wpływ na organizm to drugie. Można być przecież szczupłym i chorym równocześnie. 

Gluten występuje w produktach zbożowych, ale także w wielu innych rodzajach przetworzonej żywności – od wędlin do kostek bulionowych, które powodują uczulenie na gluten w późniejszym czasie. Do niektórych produktów spożywczych dodaje się go, ponieważ jest nośnikiem aromatów. 

Produkty glutenowe i bezglutenowe

Produkty glutenowe to m.in.: 

• pieczywo,
• makarony,
• niektóre kasze (np. manna, bulgur, kuskus, pęczak, perłowa, mazurska),
• ciasta,
• ciastka,
• słone przekąski,
• kawa zbożowa,
• piwo,
• płatki śniadaniowe,
• jogurty,
• parówki, 
• majonez,
• musztarda,
• wędliny i wyroby garmażeryjne, 
• marynaty,
• czekolada.

Produkty bezglutenowe:  

• ryż,
• kukurydza,
• gryka,
• proso,
• amarantus,
• komosa ryżowa (quinoa),
• teff,
• maniok,
• ziemniaki.

A co z owsem? W jego przypadku istnieje ryzyko zanieczyszczenia glutenem pochodzącym z innych zbóż. Osobom z celiakią zaleca się eliminację produktów owsianych z diety pomimo tego, że dobrze je tolerują.

Przeczytaj jeszcze: Czy produkty bezglutenowe są zdrowe?

Wymienione powyżej produkty spożywcze bezglutenowe naturalnie nie zawierają glutenu. Może on się do nich przedostać jedynie podczas procesów produkcyjnych – przetwarzania lub pakowania. Zawsze należy najpierw zapoznać się z informacjami umieszczonymi na opakowaniu. Czasem w danym produkcie mogą się znajdować śladowe ilości glutenu.

Czy gluten jest szkodliwy? 

Gluten jest tolerowany przez większość osób, ale na skutek przetworzenia pszenicy wiele osób po jego spożyciu odczuwa różnego rodzaju dolegliwości bólowe. Osoby z cieliakią, alergią na pszenicę i nieceliakalną nadwrażliwością na gluten powinny na stałe lub tymczasowo wyeliminować gluten ze swojego codziennego jadłospisu. Warto obserwować swój organizm i monitorować jego reakcje po spożyciu danego składnika żywności (warto prowadzić dzienniczek żywieniowy, np. w aplikacji Pogotowie Dietetyczne).

 Dowiedz się więcej: Pszenica – co z nią jest nie tak?

To może cię zainteresować:

• Dieta bezglutenowa – jak to ogarnąć?
• Celiakia – podstępna choroba
• Nietolerancja glutenu i celiakia

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się