Dieta niskoresztkowa – co warto wiedzieć?

Dieta niskoresztkowa to specyficzny sposób odżywiania, którego celem jest zminimalizowanie ilości niestrawionych resztek pokarmowych w jelitach. Ten typ diety zaleca się osobom cierpiącym na schorzenia układu pokarmowego, takie jak choroba Crohna, zapalenie uchyłków czy po operacjach jelit. Działa ona poprzez ograniczenie spożycia błonnika oraz niektórych trudnostrawnych produktów, co zmniejsza obciążenie układu trawiennego.

Co to jest dieta niskoresztkowa?

Dieta niskoresztkowa, zwana również dietą niskobłonnikową, polega na redukcji spożycia produktów bogatych w błonnik oraz niektórych warzyw, owoców i pełnoziarnistych produktów zbożowych. Ma to na celu zmniejszenie ilości stolca i poprawę komfortu trawienia u pacjentów z problemami jelitowymi.

Podstawowe zasady diety niskoresztkowej:

1. ograniczenie błonnika do 10–15 gramów dziennie.
2. spożywanie produktów niskobłonnikowych, takich jak białe pieczywo, biały ryż i delikatne makarony.
3. unikanie surowych owoców, warzyw, orzechów, nasion i pełnych ziaren.
4. picie odpowiedniej ilości płynów, aby uniknąć odwodnienia.

Zwykle dieta ta jest zalecana na krótki czas, ponieważ długotrwałe jej stosowanie może prowadzić do niedoborów składników odżywczych, zwłaszcza błonnika, witamin i minerałów.

Kiedy warto stosować dietę niskoresztkową?

Dieta niskoresztkowa jest szczególnie polecana w przypadkach, gdy jelita potrzebują odpoczynku, a ich obciążenie trawieniem powinno być minimalne. Typowymi sytuacjami, w których zaleca się jej stosowanie, są:

• okresy przedoperacyjne lub pooperacyjne w przypadku operacji jelit
• leczenie chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• zapalenie uchyłków, które wymaga zmniejszenia ilości resztek pokarmowych, aby zminimalizować ryzyko podrażnienia jelit

Korzyści diety niskoresztkowej:

1. zmniejsza ilość stolca, co ułatwia pacjentom radzenie sobie z problemami trawiennymi.
2. redukuje ryzyko podrażnień jelitowych, zwłaszcza w okresach zaostrzeń chorób.
3. poprawia komfort życia pacjentów z zapaleniem uchyłków lub stanami zapalnymi jelit.

Produkty zalecane i zakazane

W diecie niskoresztkowej kluczowe jest ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących dozwolonych i zakazanych produktów. Dla wielu pacjentów może to być spore wyzwanie, ale odpowiedni dobór produktów jest kluczowy dla efektywności diety.

Dozwolone produkty:

• białe pieczywo, sucharki, bułki pszenne
• ryż biały, kasza manna, makaron pszenny
• chude mięso, drób, ryby gotowane na parze
• jaja na miękko
• obrane ziemniaki, gotowane bez tłuszczu
• przetarte zupy i delikatne buliony

Produkty zakazane:

• pełnoziarniste pieczywo, gruboziarniste kasze
• surowe warzywa i owoce, zwłaszcza bogate w błonnik (np. brokuły, jabłka, maliny)
• orzechy, nasiona, strączki
• tłuste, smażone potrawy
• pikantne przyprawy i marynaty

Jakie są potencjalne zagrożenia?

Dieta niskoresztkowa, mimo swoich zalet w określonych sytuacjach klinicznych, nie powinna być stosowana długoterminowo bez nadzoru dietetyka lub lekarza. Długotrwałe ograniczenie błonnika może prowadzić do problemów z regularnością wypróżnień oraz ryzyka rozwoju innych problemów zdrowotnych.

Potencjalne zagrożenia:

1. zaparcia – niska zawartość błonnika w diecie może prowadzić do problemów z regularnym wypróżnianiem
2. niedobory witamin i minerałów – długotrwałe stosowanie diety niskoresztkowej może prowadzić do braku niektórych składników odżywczych
3. zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – błonnik odgrywa ważną rolę w regulacji poziomu cholesterolu, a jego brak w diecie może negatywnie wpłynąć na zdrowie serca

Praktyczne porady dotyczące diety niskoresztkowej

Aby prawidłowo stosować dietę niskoresztkową i jednocześnie dostarczać organizmowi niezbędnych składników odżywczych, warto pamiętać o kilku ważnych zasadach:

1. Staraj się spożywać małe, częste posiłki. Dzięki temu układ pokarmowy będzie miał mniejsze obciążenie.
2. Unikaj produktów, które mogą powodować wzdęcia i gazy, takich jak kapusta, cebula czy groch.
3. Pij dużo płynów, zwłaszcza wody, aby utrzymać odpowiednią hydratację organizmu.
4. W miarę możliwości, dbaj o urozmaicenie posiłków, wybierając różne źródła białka i węglowodanów.
5. Skonsultuj się z dietetykiem, aby mieć pewność, że Twoja dieta jest zbilansowana i dostarcza niezbędnych witamin i minerałów.

Podsumowanie

Dieta niskoresztkowa jest skuteczną metodą leczenia schorzeń jelitowych i wspomaga procesy regeneracyjne układu pokarmowego. Należy jednak pamiętać, że jest to dieta terapeutyczna, która powinna być stosowana pod nadzorem specjalisty. Jej długotrwałe stosowanie bez odpowiedniej suplementacji może prowadzić do niedoborów żywieniowych. Dlatego tak ważne jest, aby pacjenci byli świadomi ryzyka i korzyści płynących z diety oraz regularnie monitorowali swoje zdrowie.

Źródła:

1. S.J. Henning, Skutki diety niskoresztkowej na funkcjonowanie jelit u pacjentów po operacjach. „Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics” 112 (2012) nr 12, s. 1723-1730.
2. A.S. Cheifetz, Interwencje dietetyczne w chorobach przewodu pokarmowego: dieta niskoresztkowa. „National Center for Biotechnology Information” (2020), rozdział z książki Dietary Interventions in Gastrointestinal Diseases.
3. E.M. Pimentel, Zastosowanie kliniczne i rozważania dotyczące diety niskoresztkowej. „Journal of Gastroenterology and Hepatology Research” (2015) s. 14-19.
4. M. Cohut, Dieta niskoresztkowa: żywność, korzyści i więcej. „Medical News Today” (2023).
5. S.L. Miller, Zastosowanie diety niskoresztkowej w opiece pielęgniarskiej i zawodach zdrowotnych. „Science Direct” (2019).

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Prawa autorskie – zapoznaj się!