Czy wszyscy powinniśmy dążyć do wysokich poziomów Witaminy D?

Witamina D odgrywa kluczową rolę w organizmie, wpływając na zdrowie kości, układ odpornościowy i procesy metaboliczne. Jednak czy wszyscy powinniśmy dążyć do „wysokich” poziomów 25(OH)D? Normy dotyczące witaminy D są szeroko dyskutowane, a badania nad naturalnym poziomem tej witaminy u ludzi żyjących w różnych warunkach mogą pomóc w odpowiedzi na to pytanie.

Poziomy Witaminy D u ludzi żyjących w naturalnych warunkach

• Tradycyjnie żyjące plemiona w Afryce Wschodniej, takie jak Masajowie czy Hadza, mają poziom 25(OH)D w zakresie 115–125 nmol/l (46–50 ng/ml).
• Jest to więcej niż przeciętny mieszkaniec Europy, ale daleko do wartości rzędu 70–100 ng/ml, które często promuje się w krajach zachodnich.
• Co ciekawe, ludzie mieszkający w nasłonecznionych rejonach Ameryki Południowej czy Afryki Subsaharyjskiej mogą mieć znacznie niższe poziomy (30–50 nmol/l, czyli 12–20 ng/ml), a mimo to nie wykazują większej podatności na choroby związane z niedoborem tej witaminy.

Czy to oznacza, że nasze zachodnie normy są zawyżone?

Czy wysokie poziomy Witaminy D są konieczne?

• W krajach zachodnich często zaleca się poziomy 70–100 ng/ml jako optymalne dla zdrowia. Jednak nie ma jednoznacznych dowodów, że tak wysoka suplementacja jest konieczna dla każdego.
• Badania pokazują, że plemiona żyjące w naturalnych warunkach, bez suplementacji i sztucznej modyfikacji stylu życia, osiągają stabilne, ale nie ekstremalne poziomy witaminy D.
• Możliwe, że normy suplementacyjne są ustalane głównie pod kątem ludzi żyjących w zamkniętych przestrzeniach, z ograniczoną ekspozycją na słońce i zmniejszoną syntezą skórną witaminy D.

Warto więc zastanowić się, czy w każdym przypadku podnoszenie poziomu witaminy D do górnych granic normy ma uzasadnienie.

Czy niski poziom Witaminy D zawsze oznacza miedobór?

Witamina D nie działa w organizmie w izolacji. Na jej rzeczywiste działanie wpływa kilka czynników:

• Receptory witaminy D (VDR) – nie każda populacja reaguje tak samo na określony poziom tej witaminy. Istnieją różnice genetyczne w wrażliwości na witaminę D.
• Metabolizm wapnia i fosforu – dieta bogata w te minerały może zmniejszać zapotrzebowanie na wysokie poziomy witaminy D.
• Styl życia – regularna aktywność fizyczna, niska ilość przewlekłych stanów zapalnych oraz naturalna dieta mogą wpływać na to, że organizm potrzebuje mniej tej witaminy.

To oznacza, że niski poziom 25(OH)D nie zawsze oznacza niedobór funkcjonalny. Możliwe, że organizm kompensuje to innymi mechanizmami.

Czy suplementacja do 70–100 ng/ml ma sens?

• Nie każda osoba powinna dążyć do bardzo wysokich poziomów witaminy D.
• Naturalne poziomy u ludzi żyjących na świeżym powietrzu, w nasłonecznionych rejonach, sugerują, że 40–60 ng/ml może być wystarczające.
• Nadmierna suplementacja może prowadzić do problemów, takich jak:
  • Hiperkalcemia – czyli nadmiar wapnia we krwi, który może powodować osłabienie i problemy nerkowe.
  • Odkładanie wapnia w naczyniach – co może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
  • Zaburzenie naturalnej homeostazy – organizm sam reguluje poziom witaminy D, a zbyt wysoka podaż może zakłócać te procesy.

Podsumowanie

• Nie chodzi o to, by dążyć do jak najwyższego poziomu witaminy D, ale by osiągnąć poziom optymalny dla swojego organizmu.
• Normy w krajach zachodnich mogą być zawyżone, zwłaszcza jeśli nie uwzględniają indywidualnych różnic genetycznych, metabolizmu i stylu życia.
• Plemiona Masajów i Hadza mają stabilne, ale nie ekstremalne poziomy witaminy D i nie wykazują oznak niedoboru, ponieważ ich styl życia różni się od życia w krajach zachodnich.
• Całościowe podejście do zdrowia – ekspozycja na słońce, dieta, aktywność fizyczna – ma większe znaczenie niż samo dążenie do wysokich poziomów 25(OH)D.

Nie chodzi o to, by obsesyjnie podnosić poziom witaminy D, ale o mądre podejście do zdrowia, które uwzględnia indywidualne potrzeby organizmu.

Źródła:

1. L.H. Luxwolda, Evolutionary Determinants of Optimal Vitamin D Levels. „The British Journal of Nutrition” 108 (2012) nr 6, s. 1081-1087. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22892849/
2. K.L. Damasiewicz, Vitamin D and Health in Indigenous Populations. „Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology” 164 (2016), s. 209-213. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27389648/
3. R.P. Heaney, 25-Hydroxyvitamin D in Indigenous Populations. „American Journal of Clinical Nutrition” 105 (2017) nr 5, s. 1258-1265. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28490504/

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Prawa autorskie – zapoznaj się!