Cukier, słodziki, stewia, ksylitol – używać czy nie?

Zarówno cukier, jak i miód czy słodziki (zwłaszcza syntetyczne) bez względu na ilość kalorii, które ze sobą niosą, będą miały działanie „tuczące”. Reakcją na słodkie jest wyrzut insuliny. 

Jeśli nie cierpisz na insulinooporność, nie walczysz z nadwagą czy otyłością oraz nie masz problemów hormonalnych – spokojnie możesz spożywać stewię i ksylitol, wtedy nawet cukier ci nie zaszkodzi. Jeżeli wybierasz cukier – niech to będzie brązowy, nierafinowany, tzw. surowy, podobnie z cukrem trzcinowym. Jeśli wybierasz miód, to tylko z pasieki! Możesz słodzić również melasą, która jest bardzo zasobna w witaminy i minerały.

Absolutnie nie polecam słodzików (włącznie z sukralozą/splendą, które producent uznaje jako naturalne, bo pochodne sacharozy). Oprócz wpływu na insulinę mają potencjalnie rakotwórcze działanie. Badania pokazują, że zarówno aspartam, jak i sukraloza mają wpływ na zwiększony wyrzut insuliny po ich spożyciu. Będzie się to przekładać na ładowane energii w komórki tłuszczowe, jak również może prowadzić do insulinooporności (stały wyrzut insuliny, nieadekwatny do ilości cukru we krwi).

Cukier uzależnia

Jeśli natomiast odchudzasz się, masz problem ze zrzuceniem kilogramów, cierpisz na insulinooporność, czy masz problemy hormonalne – nie polecam żadnych z substancji słodzących. Dlaczego?

Jedzenie słodkiego podtrzymuje chęć na słodkie, a to uzależniające. Poszukujemy słodkiego, pragniemy go, zjadamy więcej. Nawet jeśli przygotujesz ciasteczka ze zdrowych ziaren, orzechów czy pestek i dodasz „zdrowe, naturalne” słodziki: stewię czy ksylitol, to czy nie zjesz ich więcej, kiedy są pysznie słodkie? Zwłaszcza w porównaniu z takimi, które słodkie nie są? Nawet jeśli stewia i ksylitol pozostają bez wpływu na insulinę czy glukozę we krwi, to na pewno mają go na kubki smakowe i mózg, który podpowiada: „zjedz sobie tę pyszność, jeszcze jedną i jeszcze jedną”. A chodzi o to, by jeść nie dlatego, że coś smakuje, tylko aby odżywić nasze ciało. Oczywiście to istotne, aby jedzenie było smaczne, ale trzeba też obserwować, czy jesz z powodu głodu, czy tylko ze względu na to, że coś jest dobre.

Posłuchaj audycji, w której mówię o tym, dlaczego cukier uzależnia

Stewia i ksylitol

Przestudiowałam kilkanaście artykułów na temat stewii i ksylitolu i wynik jest taki:

Stewia

Badania są różne i zdania podzielone. Niemniej jednak wiele się mówi o jej antycukrzycowym działaniu, bo obniża cukier, ale wynika to ze zwiększonego wydzielania insuliny. Jakimś cudem działa na wyspy beta trzustki i nie jest to efekt węglowodanów, bo nie ma ich w stewii. Stewia jest zatem kontrowersyjna, jeśli chodzi o osoby insulinooporne lub z problemami typu PCOS, estrogen, prolaktyna, testosteron (badania są podzielone – jedni mówią, że podnosi insulinę, a inni, że nie podnosi), zatem bezpieczny jest ksylitol. Stewia zwiększa również gromadzenie glikogenu wątrobowego, co warto wykorzystać podczas zasilania potreningowego. Jeśli wykonasz ciężki trening (HIIT, tabata, crossfit itp.) dodaj stewię do swojego białkowo-węglowodanowego koktajlu.

Skoro stewia może nasilać wydzielanie insuliny (są badania, które to wykazały) – nie polecam stosowania jej osobom z insulinoopornością, PCOS, z problemami hormonalnymi oraz osobom walczącym z nadwagą czy otyłością.

Ksylitol

Nie znalazłam ani jednego badania, które mówiłoby, że podnosi poziom insuliny, wręcz mówi się o obniżaniu i uwrażliwianiu komórek. Ksylitol może mieć zatem bardzo korzystny wpływ w zapobieganiu otyłości czy insulinooporności. Nie podnosi poziomu cukru i poziomu insuliny, a u osób z insulinoopornością poprawia wrażliwość komórek (co jednak wciąż jest przedmiotem badań).

Nie słodźmy ksylitolem wszystkiego tylko dlatego, że jest zdrowy i może mieć korzystny wpływ na gospodarkę glukozowo-insulinową. Jedzenie słodkiego to podtrzymywanie chęci na słodkie. Jeśli to robimy, to w końcu ulegniemy ciastkom, czekoladkom i cukierkom. Używaj zatem z rozwagą, tzn. nie słodź kawy, herbaty i nie spożywaj przysmaków z myślą, że nie wyrządzą szkody, bo zawierają ksylitol. Użyj go jednak, kiedy od święta przygotujesz coś pysznego, zwłaszcza jeśli jesteś osobą cierpiącą na problemy hormonalne czy nadwagę.

Fruktoza – gorsza od sacharozy?

Rozmowa z Żanetą – dziękuję za cenne informacje:

Żaneta: „Znalazłam informacje mówiąca o tym, że ksylitol ma o 40% mniejszą kaloryczność. Jest absorbowany na całej długości jelit i przetwarzany we krwi powoli, co prowadzi do bardzo małych, nieistotnych zmian w wydzielaniu insuliny. Około jedna trzecia spożytego ksylitolu jest absorbowana przez wątrobę, a pozostałe dwie trzecie w przewodzie pokarmowym. Zmiany w skoku insuliny są nieistotne, inni autorzy podają, że nie podnosi w ogóle insuliny. Ludzie z cukrzycą piszą na forach, że po ksylitolu cukier im nie skacze…”.

Obejrzyj film: Fruktoza – cukier gorszy od cukru

Jeszcze kilka słów o słodzikach

Aspartam, splenda (sukraloza), aceslufam K, kwas cyklaminowy (i jego sole) oraz inne syntetyczne słodziki przyczyniają się do otyłości, bo nasilają odkładanie tkanki tłuszczowej. Działają na adipocyty – zwiększa się ich ilość (namnażają się), zwiększają wyrzut insuliny (zwiększa się zatem „pakowanie” jedzenia do komórek, powstaje insulinooporność), zwiększają czasami apetyt, bo działają na receptory słodkiego smaku. Zatem pomimo swojej niemal zerowej kaloryczności mają ogromny wpływ na nasze hormony, komórki i receptory. Produktom typu light dziękujemy.

PS Sztuczne substancje słodzące maja działanie rakotwórcze!

Obejrzyj mój film na Youtube:

To może Cię zainteresować:

• Cukier to nałóg
• Czy erytrytol może zastąpić biały cukier?

Sprawdź naszego e-booka z przepisami na desery bezglutenowe i na zdrowe słodycze:

Bibliografia:

• Simon B.R., Parlee S.D., Learman B.S., Mori H. i in., Artificial sweeteners stimulate adipogenesis and suppress lipolysis independently of sweet taste receptors, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24068707/ (4.01.2014).
• Gregersen S., Jeppesen P.B., Holst J.J. i in., Antihyperglycemic effects of stevioside in type 2 diabetic subjects, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14681845/ (4.01.2014).
• Shivanna N., Naika M., Khanum F., Kaul V.K., Antioxidant, anti-diabetic and renal protective properties of Stevia rebaudiana, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23140911/ (4.01.2014).
• Saravanan R. i in., Effect of Rebaudioside A, a diterpenoid on glucose homeostasis in STZ-induced diabetic rats, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22374587/ (4.01.2014).
• Kishore P., Kehlenbrink S. i in., Xylitol prevents NEFA-induced insulin resistance in rat, https://link.springer.com/article/10.1007/s00125-012-2527-z (4.01.2014).
• Abudula R., Jeppesen P.B. i in., Rebaudioside A potently stimulates insulin secretion from isolated mouse islets: studies on the dose-, glucose-, and calcium-dependency, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15375798/ (4.01.2014).
• Natah S.S., Hussien K.R., Tuominen J.A. i in., Metabolic response to lactitol and xylitol in healthy men, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9094877/ (4.01.2014).
• Kikuko A., Hidekazu A. i in., Effects of xylitol on metabolic parameters and visceral fat accumulationnull, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21765599/ (4.01.2014).
• Islam M.S., Indrajit M., Effects of xylitol on blood glucose, glucose tolerance, serum insulin and lipid profile in a type 2 diabetes model of rats, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22832597/ (4.01.2014).
• Anton S.D., Martin C.K. i in., Effects of stevia, aspartame, and sucrose on food intake, satiety, and postprandial glucose and insulin levels, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20303371/ (4.01.2014).
• Lailerd N., Saengsirisuwan V. i in., Effects of stevioside on glucose transport activity in insulin-sensitive and insulin-resistant rat skeletal muscle, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14681850/ (4.01.2014).
• Knuuttila M.L., Kuoksa T.H. i in., Effects of dietary xylitol on collagen content and glycosylation in healthy and diabetic rats, https://bit.ly/3uFXnGV (4.01.2014).

Prawa autorskie – zapoznaj się!